Zübeyir bin Avvam nasıl peygamberimizin havarisi oldu?

Muhammed Sallallahu Aleyhi vesellem'in Zübeyir bin Avvam'ı her peygamberin bir havarisi vardır benim havarimde Zübeyir’dir diye övdüğünü duydum bu hadis nasıldır sıhhati nedir Arapçasını yazar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Hadisin Arapçası

كُلُّ نَبِيٍّ لَهُ حَوَارِيٌّ وَحَوَارِيِّيَ الزُّبَيْرُ

Veya bazı rivayetlerde:

إِنَّ لِكُلِّ نَبِيٍّ حَوَارِيًّا، وَإِنَّ حَوَارِيِّي الزُّبَيْرُ

Meali

“Her peygamberin bir havarisi (en sadık, en yakın destekçisi) vardır; benim havarim ise Zübeyr’dir.” (1)

İslâmî kaynaklarda havari terimi, her ne kadar öncelikle Hz. İsa’nın on iki seçkin yardımcısı için kullanılıyorsa da Resul-i Ekrem’in İkinci Akabe Biatı’ndan sonra Medinelilere nakib tayin ettiği Evs kabilesinden üç, Hazrec kabilesinden dokuz olmak üzere toplam on iki kişiye de havâri denilmektedir.

Bazı İslam tarihi kaynaklarında ise Kureyş’ten Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali, Hamza, Cafer, Ebû Ubeyde b. Cerrah, Osman b. Mazun, Abdurrahman b. Avf, Sad b. Ebu Vakkas, Talha b. Ubeydullah ve Zübeyir b. Avvam’dan oluşan on iki sahabi havari olarak anılır.

Bir hadiste, “Benden önce Allah hangi ümmete peygamber göndermişse bu peygamberlerin hepsinin de ümmeti için havarileri ve sünnetini takip eden, emrine uyan yakın dostları olmuştur” denilmiştir. (2)

Zübeyir b. el-Avvam Hz. Peygamberin savaşlarından Bedir'de istihbarat ve düşman karşılama, Uhud'da yakın korumalık ve komutanlık, Hendek'te düşman karşılama, istihbarat ve sınır güvenliği, Benu Kureyza'da infaz memurluğu, Hayber'de anlaşma şahitliği ve ganimet dağıtım memurluğu, Mekke'nin fethinde istihbarat, komutanlık ve sancaktarlık gibi görevler üstlenmiştir.

Zübeyir b. elAvvâm verilen görevleri başarı ile yerine getirerek (3) Hz. Peygamber’in övgülerine nail olmuş, Hendek savaşında yaptığı görevdeki başarısı ve cesaretinden dolayı Hz. Peygamber ona “Anam babam sana kurban olsun. Her Peygamber'in bir havarisi vardır. Benim havarim de Zübeyir'dir.” övgüsünde bulunmuştur. (4)

 Hz. Zübeyir’in “Havari” Oluşunun Nedeni

“Havari”, İslam literatüründe, Hz. Peygamber (asm) Efendimize en sadık bağlı olan, onu canıyla–malıyla koruyan, zorlu görevlerden kaçmayan, temiz, güvenilir, ihlaslı kimse anlamına gelir.

Zübeyr b. Avvâm, bu vasıflarıyla öne çıktığı için bu unvana layık görülmüştür.

Neden Böyle Buyuruldu?

Hadis, Hendek Gazvesi sırasında meydana gelen olay üzerine söylenmiştir.

Olay şöyledir:

Meydan okuyan müşriğe karşı ilk çıkan Hz. Zübeyr oldu.

Nevfel b. Abdullah el-Mahzûmî hendekten atlayıp Müslümanları düelloya çağırdı. Önce kimse çıkmadı, sonra Zübeyir çıktı ve onu etkisiz hâle getirdi. (5)

Benî Kurayza’nın ihaneti haberi geldi

Müslümanlar kuşatma altındayken Yahudilerin anlaşmayı bozduğu haberi geldi.

Peygamberimiz: “Bana bu durumu araştırıp doğruyu getirecek kim var?” buyurdu. Göreve hemen Hz. Zübeyr talip oldu.

Durumu araştırıp geri döndüğünde Peygamberimiz çok memnun oldu ve o meşhur sözü söyledi:

“Her peygamberin bir havarisi vardır, benim havarim ise Zübeyir'dir.”

Bütün bu durumlar gösterir ki: Hz. Zübeyir, tehlikeli görevlerde çekinmezdi, Peygamberini canıyla korurdu, sadakati ve cesareti üstündü.

Özetle, Hz. Zübeyr b. Avvam, Resulullah (asm) Efendimizin en sadık, en cesur, en güvenilir, en çok fedakârlık yapan sahabilerinden biri olduğu için -birçok sahabi gibi- “havarim” unvanına layık görülmüştür.

Kaynak:
1) Buhârî, Cihâd, 40, 41, 135; Müslim, Fezailü’s-sahabe, 48; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 3/193.
2) Müslim, İman, 80.
3) Vâkıdî, Meğâzî, II, 665; İbn Hişâm, es-Sîre, II, 406; İbn Sa’d, Tabakāt, III, 104; Halife b. Hayyât, Târîh, 87; İbn Hanbel, Fedâilü’s-Sahâbe, II, 634–635; Buhârî, Meğâzî, 9; Müslim, Fedâilü’s-Sahâbe, 161; Ebû Dâvûd, Cihâd, 108; İbn Mâce, 941; Belâzürî, Futûhu’l-Buldân, 51; Ya‘kūbî, Târîh, II, 50; Taberî, Târîh, II, 165; İbn Abdürabbih, el-İkdü’l-Ferîd, I, 212; Zehebî, Siyer, I, 51; İbn Kesîr, el-Bidâye, VIII, 293; İbn Hacer, Fethu’l-Bârî, II, 374., Mefâtihu’l-Ğayb, Beyrut, ts. III, 153–155; Şevkânî, Dürrü's-Sahâbe, 245.
4) Vâkıdî, Meğâzî, II, 462; Ahmed b. Hanbel, Fedâilü’s-Sahâbe, 115; Buhârî, Fedâil, 62; Müslim, Fedâilü’s-Sahâbe, 6; Zehebî, Siyer, I, 49; İbn Kesîr, el-Bidâye, VII, 249; İbn Hacer, el-İsâbe, III, 6.
5) Vâkıdî, el-Meğâzî, I, 472.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet