Kadın kocasını tercih ederse, boşanma mı olur?

- Hz. Ali (ra), kadın kocasını tercih ederse bir boşanma olur demiş mi?

Değerli kardeşimiz,

Bu durum, kocanın karısına boşanma yetkisi vermesiyle ilgilidir. Yoksa kadının kocasını tercih etmesinin boşanmayla bir ilgisi yoktur.

Koca boşama yetkisini bizzat eşine vermişse, bu yetki vermeye "tefviz" karısına da "mufavvaza" denir. Böylece tefviz, kocanın boşama yetkisini karısına vermesi, diye belirlenebilir.

Boşama yetkisinin kendisine tefviz edildiği kadın bu yetkiyi kullanmayıp, kocasını yani evlilik hayatına devam etmeyi tercih edebilir.

İşte kadının bu tercihinin talak sayılıp sayılmayacağı konusunda âlimlerin farklı görüşleri vardır.

Hz. Ali’den gelen bir rivayete göre(1) kadın boşanmayı değil de kocasını tercih ederse, bu bir ric’i talaktır.

Katade, Zeyd b. Sabit ve Ahmet b. Hanbel de bu görüştedir.(2) Hz. Ömer, İbn Mesud, Said b. Müseyyeb, Ata b. Ebi Rebeha, Ömer b. Abdulaziz, Mücahid, Mesruk, Zühri ve Hanefi, Maliki, Şafii mezheplerine göre ise kadın kocasını tercih ettiğinde hiçbir şey gerçekleşmez.(3) Evlilik hayatı devam eder.

Tercih edilen görüş de bu olmuştur.(4) Çünkü kadın talakın kendisine tefviz edilmesiyle, boşanmayı seçip ayrılmak ve kocasını seçip boşanmayı reddetmek arasında muhayyer bırakılmıştır. Kadının kocasını seçmesi de ayrılmayı reddedip onun nikahı altında kalmayı seçtiğinin göstergesidir. Dolayısıyla bu seçimin boşanma anlamına gelmesi de düşünülemez.(5)

Buradan da anlaşılacağı üzere kadın, boşanma yetkisini elde ettiğinde psikolojik olarak bu yetkiyi sebepsiz yere kullanacağı endişesine kapılıp bunu bir yük olarak gördüğünde ise bu yetkiyi kocasına iade ettiğinde boşanmış sayılmamakta, evlilik hayatı devam etmektedir.

Kaynaklar:

1) Serahsî, Mebsud, VI, 222; Kâsâni, Bedai, III, 119; İbn Kudâme, Muğni VII, 314; Neysâbûri, İşraf, I, 161.
2) İbn Kudâme, a.g.e., VII, 314; Neysâbûrî, a.g.e., I, 160; bkz. Tirmizî, Talak, 4.
3) İbn Kudâme, a.g.e., VII, 314; Neysâbûrî, a.g.e., I, 160.
4) Serahsî, a.g.e., VI, 212; Kasanî, a.g.e., III, 119.
5) Kâsânî, a.g.e., III, 119-120; bk. Rukıye Karapıçak, Tefvîz-i Talâk Konya: Selçuk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2006; Esma Abdullah Tabbâsî, Ahkâmu’t-tefvîz fi’t-talâk fi’lfıkhi’l-İslâmî Gazze: el-Câmiatü’l-İslâmiyye, Yüksek Lisans Tezi, 2009; Gürkan, “İslâm Aile Hukukunda Karıya Tanınan Boşama Yetkisi”, 275-310.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet