Sadece cuma gecesi nafile ibadet yapmak yasak mı?

​- Müslim’in Ebu Hureyre’ye dayanarak bildirdiğine göre Peygamber Efendimiz (s.a.s) şöyle buyurmuştur:
 “Geceler arasında Cuma gecesini nafile ibadet için ve günler arasında Cuma gününü de nafile oruç için özel olarak belirlemeyiniz. Eğer Cuma günü tutmakta olduğunuz bir oruca rastlarsa o başka.”
- Bu hadisi şerife göre Cuma geceleri fazladan nafile namaz veya Kuran okumayı nasıl değerlendirmeliyiz?
- Bu hadisi öğrendikten sonra Cuma geceleri daha önce nafile kıldığım namazı şu an kılamıyorum ve fazladan Kuran okuyamıyorum. Kısacası hadisi nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

İlgili hadis Müslim’de geçmektedir. (bk. Müslim, Savm, 148)

Öncelikle ifade edelim ki, diğer gecelerde de zaman zaman yaptığınız nafile ibadetleri, cuma gecesinde yapmanızın veya artırmanızın bir sakıncası olmaz.

Bu konuda birkaç yorum vardır:

a) Hadiste ifade edilen mana şudur: Diğer gecelerden farklı olarak sadece cuma gecesini ibadete ve gündüzünü oruç tutmaya tahsis etmeyin.

Çünkü böylece, cuma günü ve gecesine abartılı bir fazilet isnat edilmiş olur. Artık bu kişi diğer gün ve geceleri hafife alıp -oralarda ibadet yapmayıp- yalnız cuma ibadete tahsis etmiş olur. Bunun yanlışlığı açıktır.

b. Kuran’da “Namaz kılındı mı artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan nasip arayın. Allah’ı da daima çok anın ki kurtuluşa eresiniz.” (Cuma, 62/10) mealindeki ayette geçtiği üzere, cuma gününü yalnız uhrevi ticarete tahsis eden insanlar “Namaz kılındı mı artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan nasip arayın.” ifadesiyle uyarılmıştır. Çünkü İslam dini hem dünya hem ahiret saadetini temin eden mutedil prensipler vaz etmiştir.

Bunun yanında “Allah’ı daima çok zikredin ki kurtuluşa eresiniz.” mealindeki ifadeyle de dünya meşgalesinin ahiret azığını tedarik etmeye engel olmaması hususuna da dikkat çekilmiştir. 

c) Ayette geçtiği üzere, cuma günü için hem dünyevi hem uhrevi nafile türünden fazladan iş yapmaya muhatap olan insanların, o gün ve gecede fazla yorulmamaları, diğer görevlerini yerine getirmelerine yardımcı olması için bu tahsisin yapılmaması istenmiş ve mekruhen yasaklanmıştır. Nitekim aynı hikmetten dolayı, arefe günü başkaları için çok sevaplı olan oruç, hacılar için uygun görülmemiştir. 

d) Dikkat edilirse, hadiste cuma gecesinin -namaz kılmak, Kuran okumak gibi- ibadetlere, gündüzünü de oruç ibadetine “tahsis” edilmesine dair bir yasak vardır. Bu yasağı çiğnemek de haram değil, kerahet / mekruh olarak değerlendirilmiştir.

Tahsis etmek, ibadetlerini, namazını ve orucunu yalnız cuma gün ve gecesine hasretmek demektir. Bu durum, bir yandan insanları -ayette işaret edildiği üzere- hayatın zorunlu ihtiyaçlarını o gün temin etmekten alıkoyacağı gibi, diğer yandan uhrevi çalışmalarını da yalnız bir gün ve geceye tahsis etmek gibi isabetsiz bir davranışın yapılmasına sebep olur. (krş Nevevi, Şerhu Müslim, 8/18-19)

e) Farklı hadis rivayetlerini nazara alan İmam Ebu Hanife ve İmam Malik, bu ibadetlerin cuma günü ve gecesinde yapılmasının mekruh olmadığını bildirmişlerdir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 4/234)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Yalnızca cuma veya cumartesi veya pazar gününe has olarak, kaza ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet