CEDEL

Cedel, sert münakaşa, tartışma, niza, sözlü kavga demektir.

Terim olarak mantıkta şöyle tarif edilir: "Meşhur olan veya doğruluğu herkesçe kabul edilen şeylerden yapılan kıyastır." Bir de dilimizde bu anlamda kullanılan cidal; mücadele vardır., İki kısma ayrılır:

a) Hakkı desteklemek ve ortaya çıkarmak için yapılan mücadele. Bu, caizdir. Zira peygamberlerin metodudur. Allahu Teâlâ Peygamberimiz (asm)'e hitaben: "Ey Muhammed! Rabbi'nin yoluna, hikmetle, güzel öğütle çağır; onlarla en güzel şekilde tartış. Doğrusu Rabbin kendi yolundan sapanları daha iyi bilir. O, doğru yolda olanları da en iyi bilir. " (Nahl, 16/125) buyurmuştur.

Hz. Nuh (a.s.)'ın kavminin kendisine şöyle dediklerini Allah'u Teâlâ bize bildirmiştir: "Ey Nuh! Bizimle cidden mücadele ettin; hem de çok mücadele ettin." (Hud, 11/32)

b) Batılı desteklemek ve hakim kılmak için yapılan mücadele. Bu, haramdır, Zira Kur'an lisaniyle kötülenmiştir. Allah'u Teâlâ şöyle buyurur:

"Allah'ın ayetleri üzerinde inkâr edenlerden başkası mücadele etmez?" (Mümin, 40/40)

Mümin, kader gibi itikadi konularda tartışmaktan kaçınmalı, Allah'ın emir ve iradesine teslim olmalı, daha ziyade kendi görevlerini öğrenip yerine getirmelidir. Ancak münakaşa etmeden müzakere etmek cidal değildir.

İA