Adak olarak farz namazı adamak sahih midir? Bazıları adak olarak farz olan namazı (beş vakit kılma, cumaya gitme vs.) adıyorlar...

Bazıları adak olarak farz olan namazı (beş vakit kılma, cumaya gitme vs.) adıyorlar. "Şu iş olursa kırk gün namaz kılacam" ya da "şu iş olursa ilk cumaya gidecem" diyorlar. Bu kişilere nasıl bir somut örnek gösterelim ki bu işin yanlış olduğunu anlasınlar?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Adağın bir takım şartları vardır; onları şöyle özetleyebiliriz:

1. Adanılan şeyin cinsinden bir farz veya vacibin bulunması, (Hac, oruç, namaz gibi).

2. Adanılan şeyin bizzat maksut olması,

Namaz, oruç, hac gibi ibâdetler bizzat maksuddur; başka bir ibâdete vesile değildir. Ama ABDEST böyle değildir, o namaz kılmak veya Mushafa el sürmek, ya da tavaf yapmak için vasıta ve vesile­dir. O halde abdest almayı adamak hiçbir hüküm ifade etmez; yani adak sayılmaz.

3. Adanılan ibâdetin zaten kişiye farz ve vâcib olmaması,

Cuma farzını kılmayı adayan veya Ramazan orucunu tutmayı adayan kimsenin, bu tarz yaptığı adak sahih değildir. Çünkü bu ibâ­det zaten kişiye farzdır.

4. Adanılan şeyin günah kapsamına giren bir suç olmaması,

"Başladığım şu işim iyi sonuçlanırsa, bir şişe şarap içeceğim." veya "Şu işim olursa, canımı feda edeceğim." gibi adaklar, günah kapsa­mına girdiği için sahih değildirler.

5. Adanılan şeyin mümkün olması,

"Falan adam gelir veya oğlum salimen dönerse, onun geldiği ve­ya döndüğü gün oruç tutacağım." diye adayan kimsenin, sözünü etti­ği adam zevalden sonra gelir veya sabah kalkıp kahvaltısını yaptık­tan sonra gelirse, o gün oruç tutması mümkün değildir. Çünkü kah­valtı yapmıştır veya zevaldan sonra geldiği için, artık niyet vakti geçmiştir.

6. Adadığı şeyin kendi mülkünde bulunması,

Mülkünde olmayan bir şeyi adamak sahih değildir. "Falan ada­m gelirse, komşumun koyununu boğazlayıp dağıtacağım." diye adarsa, bu caiz sayılmaz. Çünkü koyun onun mülkiyetinde değildir, başkasına aittir.

Adağın şartlarında görüldüğü gibi kendisine farz olan bir ibadeti adamak sahih değildir.

(Celal Yıldırım, İslam Fıkhı)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet