“Haram, helâli haram etmez.” anlamında bir hadis var mıdır, manası nedir?

Değerli kardeşimiz,

“Haram, helâli haram etmez.” (İbn Mace, Nikah, 63) 

anlamında bir hadis rivayeti vardır. "Zevâid" isimli eserde, bu rivayein zayıf olduğu bildirilmiştir.

Zevâid türünden olan bu hadis ile kastedilen mânânın ne olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bu hadisi şerh eden Sindi şöyle açıklamıştır:

“Bundan maksat şu olabilir: Bir erkek bir kadınla zina ederse ve bu haramı işlerse, bundan dolayı bu kadın o erkeğe haram olmaz. Yâni bu suçtan sonra erkek bu kadınla evlenebilir. Kadın onun helâli olabilir."

Hadisten kastedilen bir mana da şu olabilir:

Bir erkek bir kadınla zina ederse, bu gayrimeşru birleşme, nikâh ile olan birleşmeye benzemez. Yâni bir adam bir kadınla evlendiği zaman, kadının usul ve furuu, adama haram olur. Adam kadını boşasa bile, onun usul ve furuu ile evlenemez. Örneğin adam; kayın anası, kayın nenesi, üvey kızı ve üvey torunu ile evlenemez.

Fakat zina ile birleşme nikâhla birleşme gibi değildir. Meselâ, bir adam bir kadınla zina ederse, bundan sonra aynı kadının usul ve furuu ile evlenebilir. Yâni aynı kadının anası ile veya nenesi ile evlenebilir, şeklinde yorum yapılabilir, demiştir.

Sindi'nin ikinci yorumu Malik'in meşhur olan görüşüne ve Şafii ile Ebû Sevr'in görüşlerine uygundur. Çünkü bunlara göre zina ile olan birleşme, nikâh ile birleşme gibi değildir. Kişi zina ettiği kadının anası veya kızı ile evlenebilir.

Sahâbiler ile tabiilerin cumhuru, Hanefiler, Süfyan-ı Sevri, Evzâi ve Ahmed'e göre gayrimeşru birleşme de nikâh hükmündedir. Yâni bir adam bir kadınla zina ederse, artık onun anası, nenesi gibi usulü ve kadının kızı gibi furûu ile evlenemez. (bk. Kütüb-i Sitte, no: 6624; Sünen-i İbni Mâce Tercemesi ve Şerhi, Kahraman Yayınları: 5/519-520)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet