Resmi kanunların, boşanan kadına tanıdığı nafaka hakkını, kadının alması helal midir? Verilen nafaka mehir yerine geçer mi?

- Erkek, kendi çocuklarına ve üvey çocuklarına bakmak zorunda mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Kadın kocasından boşandıktan sonra iddetini (üç hayız / regl ya da üç temizlik) doldurana kadar nafakası boşandığı kocasına aittir.

Kocanın karısını boşaması veya nişanı bozması durumunda kadın (bunun tersi de olabilir, kadın bozarsa koca da mutazarrır olabilir) maddi ve/veya manevi zarara uğrarsa ve bu zarar mahkemece belirlenirse tazminat söz konusu olabilir.

İddet dolduktan sonra kadının nafakası çocuklarına aittir. Çocukları yoksa en yakınından başlayarak uzak yakınına doğru olan silsile takip edilir. Yakınları yoksa halka ve halk adına devlete aittir. Kadın İslam’a göre açıkta bırakılmaz. Açıkta bırakılırsa kadının etrafındaki bütün Müslümanlar ahirette bundan dolayı hesaba çekilir.

Boşanmış ve iddeti dolmuş kadın artık eski kocası ile nikah bağı kalmamış kadındır. Nikah bağı olmayan yabancı kadına nafaka borcu olmaz.

Ayrıca, çocuğun bakım ve gözetime muhtaç olduğu süre içinde kadına bakım ücreti ödenir. Bu nedenle, boşanmış ve iddetini de doldurmuş bir kadın için eski kocası nafaka ödemez. Eğer haksız olarak bu nafaka alınıyorsa bunu, meşru borcuna (mesela mehire) sayabilir.

Ayrıca, mahkemede boşanma sonucunda erkeğin, kadından dinen tazminat, nafaka vs. hakkı bulunmamaktadır. Ancak erkek, boşanmak isteyen eşine kendisine mali bir ödeme yapmasını şart koşup anlaşarak onu boşayabilir. Bu şekilde boşamaya, hul’ veya muhalea denir. Aynı durum erkek için de geçerlidir. Yani erkek, belli bir bedel ödeme karşılığnda eşinden ayrılmayı kabul edebilir.

Baba, akıl-baliğ olmayan bütün çocuklarına bakmakla yükümlü olduğu gibi, evleninceye kadar da kız çocuklarına bakmakla yükümlüdür.

İslam hukuku bakımından bir kimse, üvey çocuklarının nafakasından sorumlu değildir. Ancak, anneleri ile evlenirken böyle bir taahhüdü olmuşsa onu yerine getirmek zorundadır. Ayrıca insanî, vicdanî yükümlülük bakımından da ihtiyaçları olduğu takdirde eşinin çocuklarına bakması da gerekir ve bu husus ailenin huzur ve barışı için de önem arz etmektedir.

Mehir ise, kadının hakkıdır. Bir kimse hanımına ödediği mehri boşandıktan sonra geri alamadığı gibi, eğer mehrini vermemişse mutlaka vermesi gerekir.

Nafakanın kapsamına yiyecek, giyecek ve mesken ihtiyaçları girer.

Babanın erkek çocuğuna bakma yükümlülüğünün şartları şunlardır:

a) Erkek çocuk büluğ çağına gelmemiş olmalıdır. Ancak çocuk büluğ çağına geldiği halde sakat, kötürüm, felçli ve müzmin şekilde hasta olur ve kazanmaktan aciz bulunursa, yine babanın nafaka yükümlülüğü devam eder.

b) Fakir olmalıdır. Çocuğun kendine ait malı varsa, masraflar ondan yapılabilir.

c) Baba, çocuklarına bakmaya muktedir olmalıdır. Bu, babanın ya zengin ya da çalışabilecek durumda olmasıyla gerçekleşir.

Babanın kız çocuğuna bakma yükümlülüğünün şartları

a) Kızda büluğ ve yaş aranmaz. Evleninceye kadar kız çocuklarının geçimi babaya aittir. Evlendikten sonra bu yükümlülük kocasına geçer. Kocası ölür veya boşanırlarsa, kadın yine babasının evine döner. Kadın çalışıp kazanmaya zorlanamaz. Fakat İslâmî ölçüler içinde bir iş veya meslekte çalışıp kazanmak isterse, bu da câizdir.

b) Fakir olmalıdır. Eğer kızın malı varsa, geçimi ondan sağlanır.

c) Baba, çalışıp kazanmaya muktedir veya zengin olmalıdır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- NAFAKA...

- TALÂK.

- MEHİR

- HUL'... Yani bir bedel karşılığında anlaşarak boşanma...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet