Kur'an'da put ismi olarak geçen isimler var mıdır?

- İnternette aşağıdaki metne denk geldim bu doğru mudur?
- Yani bu Kur'an'da geçen ve bizim taştan toprakta her neyse bir nesne olarak bildiğimiz bu isimler insan mı oluyor bu rivayete göre?
- Kur'an'da put ismi olarak başka isimler mevcut mudur?
- Üzerinde düşünülmesi gereken bir hadis :
"Allah`ı bırakıp taptığınız Lat`ın, Uzza`nın ve bunların üçüncüsü olan diğer Menat`ın (herhangi bir şey hakkında zerrece kudretleri var mı? Bize haber verin)" (Necm, 19-20) mealindeki ayet hakkında şu açıklamayı yaptı: "Lat, Kabe`yi ziyarete gelen hacılara (yağ ile) sevik (denen yiyeceği) karıp hazırlayan bir adamdı." (Hadis No : 803 Ravi : İbnu Abbas)

Değerli kardeşimiz,

Evet, bu rivayet Buhari'de geçmektedir:

İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ), "Lât ve Uzza'ya ve diğer üçüncüsü Menat'a ne dersiniz?" (Necm, 53/19-20) mealindeki ayet hakkında şu açıklamayı yaptı:

"Lât (Kabe'yi ziyarete gelen) hacılara (yağ ile) sevik (denen yiyeceği) karıp hazırlayan bir adamdı." (Buharî, Tefsir, Necm 2)

Buna göre, Lat, yağ ile yiyecekleri ıslatıp karıştırarak insanlara yediren, böylece de kendisine tapınılan ve kendi suretine göre bir heykel yapılan bir adam namına ortaya çıkmış bir isim olduğu anlaşılıyor. (bk. Razi, Mefatih, Necm. 19-20. ayetlerin tefsiri)

Demek ki, Cahiliye döneminde bazı insanlar, Lat isminde bir şahıs adına yapılmış bir puta tapıyorlardı.

Nitekim Nuh Suresi, 21-23. ayetlerde geçen isimlerde de benzer bir durum söz konusudur:

"(Öğütlerinin fayda vermemesi üzerine) Nuh: Rabbim! dedi, doğrusu bunlar bana karşı geldiler de, malı ve çocuğu kendi ziyanını arttırmaktan başka işe yaramayan kimseye uydular."

"Bunlar da büyük hileler, büyük desiseler kurdular!"

"Ve dediler ki: Sakın ilâhlarınızı bırakmayın; hele Ved'den, Suvâ'dan, Yeğûs'tan, Ye'ûk'tan ve Nesr'den asla vazgeçmeyin!"

Tefsir kaynaklarında burada geçen isimlerin, Âdem'in çocuklarına veya sâlih kişilere ait isimler olduğu bildirilmektedir. Salih kişilerin ölümünden sonra, önceleri onların anılarını canlı tutmak ve hatıralarına saygı gösterip şefaatlerini dilemek amacıyla heykelleri yapılarak her birine temsil ettiği salih kişinin ismi verilmiş; fakat zamanla kutsallık yüklenen bu heykellere tanrı gözüyle bakılıp tapılmıştır.

Kaynaklar bu heykellerin Câhiliye dönemi Araplarının da tanrıları arasında yer aldığını kaydetmektedir. Nitekim Araplar çocuklarına "Vedd'in kulu, Yeğûs'un kulu" anlamında "Abdu Vedd, Abdu Yeğûs" adlarını veriyorlardı. (bk. Zemahşerî, Râzî, Şevkânî, ilgili ayetlerin tefsiri)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet