Sahabede Peygamber sevgisi
Allah’tan sonra en çok sevgiye layık olan, şüphesiz, Allah Resûlü’dür. Resûlullah’ı en çok sevenlerin başında ise Sahabe gelir. Bu gerçek, Kur’ân’da şu şekilde ifadesini bulmuştur:
“Peygamber, müminlere kendi nefislerinden daha sevgilidir.”[1]
Kur’ân’ın medhine mazhar olan sahabilerde bunun birçok canlı misalini görmek mümkündür. Onlar bu yolda eşsiz ve erişilmez fedakârlık örnekleri vermişlerdir.” İnandık” demekle yetinmemişler, Resûlullah’a (a.s.m.) sevgi uğrunda her türlü zulme ve işkenceye göğüs germişlerdir. Bu uğurda gerektiğinde yurtlarından, mallarından ve canlarından fedakârlık etmişlerdir. Onların Resûlullah’a olan sevgileri, yavrusunu korumak için kendisini tehlikeye atan bir annenin ciğerparesine olan şefkatinden daha fazlaydı. Mesela Hz. Ali’ye, “Siz Resûlullah’ı (a.s.m.) ne kadar seviyordunuz?” diye sorulduğunda, o, şu cevabı vermişti:
“Resûlullah bize malımız mülkümüz, çoluk çocuğumuz, anamız ve babamızdan daha sevgili idi. Ona, susadığımızda soğuk suya duyduğumuz arzudan daha çok arzu duyar, daha çok severdik.”[2]
Bu sevgi Resûlullah’ın şu mübarek sözüne bağlılıklarının ifadesinden başka bir şey değildi:
“Hiçbiriniz beni anasından babasından, çoluk çocuğundan ve bütün insanlardan daha çok sevmedikçe tam iman etmiş olmaz.”[3]
Bu hakikat en güzel tezahürünü Sahabenin hayatında bulmuştu. Belki de bunun ilk tecrübelerinden birine Hz. Ömer muhatap olmuştu. Bir gün Resûlullah’ın: “Beni ne kadar seviyorsun?” sorusuyla karşılaştı. Cevabı ise, “Seni canımdan başka her şeyden çok seviyorum!” oldu. Ama Resûlullah en can alıcı noktaya dikkatini çekmiş, “Canından da çok sevmedikçe tam iman etmiş olamazsın, ya Ömer!” buyurmuştu. Resûlullah’ı nasıl ve ne derece sevmesi gerektiğini öğrenen Hz. Ömer de, “Canımdan da çok seviyorum yâ Resûlallah!” diye cevap vermişti. Peygamberimiz de (a.s.m.), “Şimdi oldu, ya Ömer.” diyerek, onun şahsında bütün Müslümanlara sevgiyi kullanmalarındaki ölçüyü göstermişti.
Sahabe-i Kirâm, sevgiyi ruhlarının gıdası olarak görüyor, o sevgiyle kalplerinin canlanacağına inanıyorlardı. Bu, onlar için en büyük bir zevkti. Çünkü onlar, hadiste belirtilen imanın zevkine erdiren üç şeyden birinin “Allah ve Resûlü’nü her şeyden çok sevme”[4]olduğunu çok iyi kavramışlardı. O zevkle kendilerini tehlikelere attılar, nice güçlüklere katlandılar.
Sahabe-i Kirâm kadar Resûlullah’a bağlı ikinci bir topluluk yoktur. Onlar bütün davranışlarında onu örnek edinmiş, söz, davranış ve fiillerini ölçü olarak kabul etmişlerdir. Çünkü Kur’ân-ı Kerim, Resûl-i Ekrem’i (a.s.m.) “en güzel örnek” olarak gösterir. Allah onu yüce ahlakla bezemiş, en güzel edeple edeplendirmiş, insanlığa rehber yapmıştır. Bu ise Resûlullah’ı bütünüyle örnek almak ve onun Allah’tan getirdiklerini tatbik etmekle mümkündür. Bu husus âyette mealen şöyle dile getirilir:
“Resûlullah’ın size getirdiklerini tutunuz, yasak ettiklerinden de sakınınız.”[5]
Diğer taraftan insan için en büyük gaye, Cenâb-ı Hakk’ın sevgisini kazanmaktır. Bunun yolu da Resûlullah’a tabi olmaktan geçer. Nitekim Âl-i İmrân Sûresi’nin 31. âyetinde bu hakikate dikkat çekilerek mealen şöyle buyurulur:
“De ki: ‘Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.’”
Bu emirler ışığında yaşamayı gaye edinen sahabilerin en mühim meselesi, Resûlullah’ın sevgisini kazanmak, ona olan bağlılıklarını göstermekti. Ona olan bağlılıklarının yolu da onu dinlemek ve ona tabi olmaktan geçiyordu.
Bunun en güzel misalini Bedir Muharabesi öncesi Sa’d bin Muâz’ın şu sözlerinde görüyoruz:
“Yâ Resûlallah! Biz sana iman ettik ve seni tasdik ettik. Getirdiklerinin hak olduğuna şehadet ettik. Dinlemek ve itaat etmek için de sana kesin söz verdik. Yâ Resûlallah! Nasıl isterseniz öyle yapınız. Seni hak ile gönderen Allah’a yemin ederim ki, bize denizi gösterip de dalsan, hiçbirimiz geri kalmaksızın seninle birlikte dalarız!”
_____________________________________
[1]Ahzab Sûresi, 6.
[2]Terbiyetü’l-Evlâd, 2: 1026.
[3] Müslim, İman: 69.
[4]Buhârî, İman: 9.
[5]Haşir Sûresi, 7.
