KELİMULLAH

Allah'ın kendisiyle konuştuğu kimse anlamında Hz. Musa (a.s)'a verilen isim. Kur'an'da Allah'ın bazı peygamberlerle konuştuğu bildirilmekte birlikte ismen yalnız Hz. Musa (a.s.)'a verilmiştir.

Kur'an'da Allah'ın bir insanla yalnız üç şekilde konuştuğu bildirilir. Bu konuşma şekillerinin birincisi ilham anlamında vahiy, ikincisi bir perde arkasından konuşması, üçüncüsü de bir elçi (melek) aracılığı ile konuşmadır (es-Şûrâ, 42/51). Vahiy genellikle üçüncü biçimdeki konuşma ile gerçekleşir. Hz. Musa (a.s)'ya Tuva vadisi'ndeki ilk hitap ise ikinci konuşma (perde arkasından) biçiminde olmuş, daha sonra da bu hitap biçimi tekrarlanmıştır.

Kur'ân'ın anlattığı olaya göre Medyen'den Mısır'a dönüşü sırasında dağda bir ateş gören Hz. Musa (a.s) ateş getirmek ya da bir haber almak amacıyla ateşe yaklaşınca Allah tarafından kendisine hitap edilerek peygamber seçildiği bildirilir (Taha, 20/9-12). Müfessirlere göre bu hitap, yanan bir ağaç aracılığı ile yapılmıştır. Doğrudan konuşmaya en yakın bu hitap biçimi nedeniyle Hz. Musa (a.s) Kelimullah olarak adlandırılmıştır. Nitekim bu biçimdeki hitap Kur'an'da "konuşma" olarak tanımlanmıştır. "Bu konuda Allah Musa ile de bizzat borçları için konuştu... 4/164). "Musa tayin ettiğimiz vakitte gelip Rabb'i onunla konuşunca..." (el-A'raf, 7/143). "Allah şöyle dedi: Ey Musa! Seni, sana vahyettiğim şeylerle ve seninle konuşmamla insanlar arasında üstün kıldım... " (el-A'raf, 7/144) âyetleri örnek olarak anılabilir.

Kur'an'da Allah'ın Hz. Musa (a.s) ile konuştuğu bildirilmekle birlikte doğrudan Kelimullah deyimi kullanılmaz. Bazı hadislerde de Hz. Musa (a.s)'nın bu özelliği dile getirilir (Müslim, iman, 322). İlgili hadis rivayetlerine gõre Hz. Muhammed (s.a.s) de Miraç sırasında Allah'la konuşmuştur. Ancak bu konuşmanın niteliği bilinemez, özellikle iki insanın karşılıklı konuşmasına benzetilemez.

Şâmil İA