Hz. Ömer başını örten cariyeye neden kızmıştır?

- Cariyeler işlerde çalışırlarken illa başı açık mı olmak zorunda?
- Hz. Ömer başını örten bir câriye gördüğünde, ona sopasıyla vurarak, "Başörtüsünü at! A kokmuş!" demesi. (Serahsî, age. X, 15l.)
- Bazı rivayetlerde "Hür kadınlara benzemek mi istiyorsun?" ilâvesi de vardır..

Değerli kardeşimiz,

Hz. Ömer Efendimizin bu uygulaması, cariyenin başının açık olmasının helal olduğunu göstermek ve bu açıdan hür kadınlardan farklı olabileceğini bildirmek içindir.

Hz. Ömer’in uygulamasının hikmetini anlamak için önce ilgili ayetin mealini vermek gerekir:

"Ey Peygamber! Eşlerine, kızlarına ve müminlerin kadınlarına söyle, dış giysilerini üzerlerine bürünsünler. Bu tanınıp rahatsız edilmemeleri için en uygun olanıdır. Allah ziyadesiyle bağışlamakta ve çok esirgemektedir." (Ahzab, 33/59)

İffeti koruma amacıyla güzelliklerin kapatılması manasında örtünme emri daha önce Nur suresinin ilgili ayetlerinde geçmektedir. Mealini verdiğimiz 59. ayette ise, eza ve tacizlerin engellenmesi gayesiyle dışarı çıkarken kadınların dış giysi kullanmaları istenmektedir.

Hemen bütün tefsirlerin tarihe dayanarak verdiği ortak bilgiye göre, Medine evleri dar ve tuvaletsiz idi. Kadınlar ihtiyaçlarını gidermek için geceleri evlerinden çıkar, biraz uzaklaşarak ihtiyaçlarını giderir ve dönerlerdi.

Bu durumu fırsat bilen bazı münafıklar ve kendini bilmezler uygun yerlerde durur, kadınlara söz ve elle tacizde bulunurlar, yakalandıkları zaman da "Biz onları cariye sandık." derlerdi. Bu mazereti ortadan kaldırmak üzere hür kadınların, dışarı çıkarken, cilbab ismi verilen dış giysilerine bürünmeleri emredildi.

Hz. Ömer, hür kadınları cariyelerden ayırarak asayişi korumak maksadıyla cariyelerin cilbab kullanmalarını yasaklamıştı, daha sonraki dönemlerde bu yasak kalktı.

Ahzab suresinden sonra inen Nur süresindeki örtünme, devamlı ve iffeti korumaya yönelik bir farzdır.

Burada emredilen cilbab giyme ise, asayişi korumayı ve tacizi önlemeyi hedefleyen bir geçici tedbirdir.

Toplum içinde cariye kalmayınca veya hür-cariye farkını ortaya koyacak başka bir işaret bulunduğunda yahut da tacizi engelleyecek farklı tedbirler alma imkânı hâsıl olunca dışarı çıkarken, usulüne göre tesettür (kapanması gereken yerlerin örtülmesi) yapıldıktan sonra ayrıca bir de hür kadın alameti olarak cilbab vb. elbiseler giymek gerekli olmaktan çıkmıştır. (bk. Kur'an Yolu, Heyet, ilgili ayetin tefsiri)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Cariyelerin ve kölelerin, namazda ve diğer durumlarda avret yerleri ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet