Carminic Acid veya Cochineal adı verilen böceklerden elde edilen katkı maddeleri caiz midir?

- Katkı maddesi olarak kullanılan Karmin; E 120 helal midir? 

Değerli kardeşimiz,

Eti yenmesi helal hayvanlardan bile olsa, akmış kan haramdır:

"De ki: 'Bana vahyolunanda; bir kimsenin yiyecekleri arasında leş, akıtılmış kan, domuz eti -ki o şüphesiz pistir- ve günah işlenerek Allah'tan başkası adına kesilen hayvandan başka, haram kılınmış bir şey bulamıyorum; fakat darda kalan, başkasının payına el uzatmamak ve zaruret miktarını aşmamak üzere bunlardan da yiyebilir.' Doğrusu Rabbin bağışlar ve merhamet eder." (En'am, 6/145. Ayrıca bk. Bakara, 2/173; Maide, 5/3; Nahl, 16/115)

Hanefilere ve Şafiîlere göre, tiksinti duyulan pis şeyler (habâis) olduklarından dolayı (bk. A'raf, 7/157), her türlü haşeratın, bu kapsamda bitin de yenmesi haramdır.

E 120 boyar maddesi (Carminic Acid), adı Cochineal (Coccus Cacti) olan ve değişik kaktüslerde asalak olarak yaşamını sürdüren bir böcek türüdür. Çok eski yıllardan beridir bilinen ve kullanılan, kırmızı rengi veren bir böcektir. İlk olarak Astekler tarafından kök boyası olarak kırmızı rengi vermek anacı ile kullanılmıştır. Avrupaya on altıncı yüzyıllarda gelmiştir ve başta çeşitli gıda maddelerine renk vermenin yanı sıra, tekstil, kozmetik sanayinde de kullanılmaya ve yaygınlaşmaya başlamıştır.

Sonuç olarak Karmin, Coccus Cacti veya Dactylopius coccus costa böceğinin dişilerinden veya yumurtalarından çıkartılan bir boya pigmentidir. Bu böcekler Meksika, Bolivya, Şili, Kanarya Adaları ve Peru’da dikenli bir kaktüste yaşarlar.

Bir kilogram boya elde etmek için birkaç milyonun üzerinde böcek kullanılır. Yumurtlama zamanlarında bu böcekler parlak kırmızı renge dönerler. Dişi böceklerin kabukları kurutulur ve sonra bir eriticide (solventte) eritilir ve böceklerin parçaları filitre edilerek dışarıya atılır. Su ile muameleden çıkartılan Karmin, karminik asit, proteinler ve az miktarlarda çeşitli tuzlardan oluşur.

Bu işleme göre, böcek tamamen başkalaşım geçirmiş, kimyasal işlemler sonucunda yepyeni bir özellik kazanmıştır. Bu son duruma göre haram olmadığı söylenebilir. Ancak insan sağlığına zararlıysa haramdır.

Karmin (veya Kokonial) gıda renklendirme ajanı olarak kozmetiklerde, ilaç sanayiinde ve boyacılıkta kullanılmaktadır. Etleri, sosları, kırmızı deniz ve işlenmiş kanatlı ürünleri de içine alan geniş bir gıda ürününde kullanılan Karmin meyve preperatlarında, reçel ve marmelatlarda, koruyucularda, jelatinli tatlılarda, meyve sularında, kolalarda, pasta ve fırın ürünlerinde, dondurmalarda, şekerlemelerde, toppinglerde ve süt ürünlerinde bulunmaktadır.

Kozmetiklerde ise saç ve cilt bakım ürünlerinde, rujlarda, yüz pudralarında, allıklarda kullanılmaktadır.

Hassas ve asmatik bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Özellikle bebeklere zararlı olduğu söyleniyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet