Altınların zekatını verirsem elimde altın kalmayacak?

Zekat ile ilgili sorularım var:
1. 2015 yılından beri  170 gram altınım var ve çalışmadığım için artmıyor gram miktarı. İşsizim ailemin yanında kalıyorum. Ailem bana bakıyor. Her sene Ben İslama göre 'Zengin' sayılıyorum. Her sene 5 gram veriyorum. 170 gramımdan 135 gram kaldı. İş bulamıyorum ama devamlı malım eksiliyor. Yeşil kartlıyım, ama ne hikmetse İslam’a göre zenginim zekat veriyorum fitre veriyorum.
- Çok bir şey değil ama zenginlik ölçütü 80 gram nasıl olur. Ben nasıl zengin olurum?
- Gelirim yok işim yok ev yok araba yok ama 81 gramdan fazla altınım olduğu için zenginim. Bunun mantığını anlayamıyorum. Gram altın 80in altına düşünce bana kim yardım edecek?
- İş bulamazsam 70 gramı görene kadar zekat mı vereceğim?
- Gelirim yok, eğer zekatı ve fitreyi verirsem altını bozdurup mu vereceğim?
2. Nisap miktarı örneğin 79 gr olan mükellef değil 80.18 gr mükellef. Bu miktarın konulmasının hikmeti nedir?
3. Araba asli ihtiyaç sayılıyor şimdi ben araba alsam birikimimle zekattan düşüyorum almasam mükellefim. Bu kısmı da anlamıyorum.
- Şimdi ben araba alırsam zekat vermekten düşüyor muyum?
- İşsiz bir adama  araba lüks değil mi?
4. Şu zamanda örneğin lüks arabası olan asli ihtiyaç olduğu için zekatı yok. Ama bir lüks arabaya 2 veya 3 tane orta halli asli ihtiyacı gören araba alınabilir. Bu asli ihtiyaç kavramında bir yenilenme olabilir mi? Örneğin orta halli bir araba fiyatı asli ihtiyaç miktarı olarak belirlenip üstü durumda zekat verilmesi gibi.
- Amacım zekat vermemek değil iman ediyorum elhamdülillah. Amacım öğrenmektir.

Değerli kardeşimiz,

Soru 1:
2015 yılından beri 170 gram altınım var ve çalışmadığım için artmıyor gram miktarı. İşsizim ailemin yanında kalıyorum... Gram altın 80'in altına düşünce bana kim yardım edecek. İş bulamazsam 70 gramı görene kadar zekat mı vereceğim?

Cevap 1:

Nisap miktarını aşan altına sahipsin, bunu kullanmıyor, bundan geçinmiyor, saklıyor ve koruyorsun. Demek ki, başka geçim imkanların var. Senin bu altının yüzde birine sahip olmayan nice fakir var. Sen önce bu kadar altına sahip olmanın bedelini o yoksullara ödeyeceksin. Bir gün sen de onlar gibi olursan veya altının nisaptan az hale gelirse, bu defa sana zekat verirler. 

Zekat yükümlülüğü bakımından zengin olmak, sosyo-ekonomik ölçülere göre zengin olmaktan farklıdır. Eğer bu altınınla geçinseydin, nisaptan aşağıya inince zekat vermeyecektin. Sen ihtiyacının dışında altın tutuyorsun, toplumun yararına da kullanmıyorsun, elbette bunun bir bedeli olacaktır.

Soru 2:
Nisap miktarının konulmasının hikmeti nedir?

Cevap 2:

Peygamberimizin yaşadığı dönemde altın, gümüş ve diğer zekatlık malların nisapları küçük bir ailenin yıllık geçimini sağlıyormuş. Yükümlülüğü yerine getirebilmek için bir sınırlamaya ihtiyaç vardır; bu sınırı da Allah Resulü koymuştur, bize düşen ona riayet etmektir.

Soru 3:
Araba asli ihtiyaç sayılıyor şimdi ben araba alsam birikimimle zekattan düşüyorum almasam mükellefim. Bu kısmı da anlamıyorum. Şimdi ben araba alırsam zekat vermekten düşüyor muyum? İşsiz bir adama  araba lüks değil mi?

Cevap 3:

Araba sana lüks ise almazsın, alırsan israfa girmiş olursun. İhtiyacın varsa alırsın ve her iki durumda artık arabanın bedeline değil, arabaya sahip olduğundan o zekata tabi değildir.

İhtiyacın varsa alırsın, bu durumda artık arabanın bedeline değil, asli ihtiyacın olan arabaya sahip olduğundan ona zekat düşmez.

Soru 4:
Şu zamanda örneğin lüks arabası olan asli ihtiyaç olduğu için zekatı yok. Ama bir lüks arabaya 2 veya 3 tane orta halli asli ihtiyacı gören araba alınabilir. Bu asli ihtiyaç kavramında bir yenilenme olabilir mi? Örneğin orta halli bir araba fiyatı asli ihtiyaç miktarı olarak belirlenip üstü durumda zekat verilmesi gibi. Amacım zekat vermemek değil iman ediyorum elhamdülillah. Amacım öğrenmektir.

Cevap 4:

Eskiden de mesela devenin, atın, evin, elbisenin pahalısı, yüksek kaliteli olanı, düşük kaliteli olanı vardı. Bunların hiçbiri zekata tabi olmadı; çünkü sahip olunan bunların bedeli olan para değil, binek, ev, elbise… idi.

bk.  Buceyremi ale’l-hatip 2/313; Tuhfetü’l-muhtac, 3/264.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet