Şeytanın Abdulkadir Geylani Hazretlerine seslenmesi ve Hz. Musa'nın Allah Teala ile konuşmasını nasıl anlamalıyız?

“Abdülkadir Geylani seslenenin sesinin bir taraftan geldiği için onun Allah olamayacağını anlamış...” tespiti -bildiğimiz kadarıyla- doğru değildir.

O menkıbenin aslı şudur: (Kendisi anlatıyor)

Gözüme büyük nura benzer bir şey göründü. Ufuk onunla doldu. Sonra ondan bir sûret peyda olur gibi oldu. Bana şöyle dedi:

"Ey Abdulkâdir! Ben senin Rabbinim, haramları senin için helal kıldım." Onu, bu sözünden tanıdım. Şeytan olduğunu hemen anladım. Ve aramızda şu konuşmalar cereyan etti:

Ben: "Çekil ey lanetli! Bana o nur diye gösterdiğin şey zulmetin ta kendisidir. O sûret ise dumandan başka bir şey değildir." dedim.

Şeytan: "Rabbin hikmeti sayesinde elde ettiğin ilimle benden kurtuldun. Menzillerdeki inceliklere aşina olman da sana yardım etti. Halbuki ben bu gibi hallerle yetmiş kadar ehl-i tarîki yoldan çıkardım." dedi.

Ben: "Bu Allah’ın bir lütfudur." dedim.

Bu olayı dinleyenlerden bazıları kendisine: Onun şeytan olduğunu nasıl anladın, diye sordular. Şöyle cevap verdi: “Sana haramları helal kıldım, demesinden.” (Şa’ranî, et-Tabakâtü’l-Kübrâ s. 456).

Bu açıklamalardan anlaşılıyor ki, bu olayın söz konusu ayete aykırı bir tarafı yoktur.