Hayrul-Beriyye vasfı Hz. İbrahim'e mi aittir?

- Resulullah (sav)'a bir adam gelip: "Ey Hayrul-Beriyye" diye hitap etmişti. Aleyhissalatu Vesselam hemen müdahale etti: "Bu söylediğin İbrahim (as)'ın vasfıdır."
- Bu hadis-i şerifi nasıl yorumlarsınız?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Enes (radıyallahu anh) anlatıyor:

Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a bir adam gelip:

"Ey Hayru'l-Beriyye (yaratılmışların en hayırlısı)" diye hitabetmişti. Aleyhissalâtu vesselâm hemen müdahale etti: "Bu söylediğin İbrahim aleyhisselâm(ın vasfı)dır." (Müslim, Fedâil 150, Tirmizî, Tefsir, Lem yekun suresi,; Ebu Dâvud, Sünnet 14.)

AÇIKLAMA:

Ulema, âyet ve hadislere dayanarak, yaratılmışların en hayırlısının Resulullah (asm) olduğunu söyler. Hz. Peygamber (asm)'in, hadiste geçen sözü iki suretle tevil edilir: Ya bunu tevazu için söylemiştir, zira Hz. İbrahim (as), Resulullah (asm)'ın hem uzak dedesi, hem de Halilullah'tır. Yahut da, Resulullah (asm) bu sözü, kendisinin insanlığın seyyidi olduğunu bilmezden önce söylemiştir.

Nitekim bir hadislerinde "Ben kıyamet günü insanoğlunun seyyidiyim, fahir yok!" buyurmuşlardır. Keza: "Peygamberler arasında üstünlük iddia etmeyin." hadisi de, "Tefâhur maksadıyla üstünlük iddiasına kalkmayın." şeklinde açıklanmıştır.

Sadedinde olduğumuz hadisi bazı alimler, "Kendi asrındaki insanların en hayırlısı idi." diye de tevil etmiştir. Âlimlerimiz, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın bu sözü Hz. İbrahim (asm)'e karşı tevazu maksadıyla söylediğini veya Allah'ın kendisine Hz. İbrahim (as)'den efdal olduğunu bildirmezden önce söylemiş olabileceğini belirtirler.

Ebû Hüreyre (r.a,) rivayet ediyor:

"Allah İbrahim'i dost, Musa'yı sırdaş edindi. Beni de Habib edindi. Sonra şöyle buyurdu: 'İzzet ve büyüklüğüm hakkı için seni dostum ve sırdaşımdan üstün tuttum.' " (Beyhaki’nin  Şi’bü’l-İman’ından.)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet