Peygamberimiz, bu misvakla seni kesinlikle yaralardım demiş mi?

1. Bu hadisin aslı nedir, nasıl açıklanır ve sahih mi?
- Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in kızdığı zamanlarla ilgili bir hadis işittim. "İbn Sa'd et-Tabaqat al-Kubra'da, Taberani al-Muʿjam al-Kabir'de, Ebu Yaʿla Musned'inde, Ebu Nuaym Hilyat al-Evliya'da ve el-Hakim el-Mustadrek'te Ümmü Seleme'den rivayet ettiler:
"Peygamber (sav) evimdeydi ve elinde bir misvak vardı, Vasifa'yı [hizmetçi kız] kendisine [yani Ümmü Seleme'ye hizmet etmesi için] çağırdı, ancak kız, üzerinde (S.A.V)’in mübarek yüzünde öfke görünene kadar bekledi.
Bunun üzerine Ümmü Seleme onun yanına gitti ve onu bir hayvanla oynarken buldu, ona: "Resûlullah seni çağırırken sen oynuyorsun?" dedi. O da "seni duymadım." Bunun üzerine Resulullah (sav) şöyle buyurdu: "Kıyamet günü (qawad) korkusu olmasaydı, bu misvakla seni kesinlikle yaralardım (la'awjaʿtuki)."
- Sanki bu zayıf bir hadis, sahih değil ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) kişinin öfkesini dizginlemeyi ve her zaman sabırlı olmayı, nazik, kibar ve merhametli olmayı öğrettiği diğer hadislerle çeliştiği ve çeliştiği için aslında söylemediği bir şey. Her zaman sert olandan kaçınırız ve bir insanı her ne şekilde olursa olsun incitmenin haram olduğunu ve Peygamberimizin (s.a.v.) haram yapmayı aklından bile geçirmeyen ve bahsetmeyen biri olduğunu biliriz ve Peygamberimizin tüm insanlara bir rahmet olduğunu biliyoruz. Aynı Peygamber'in bunu söylemesi, hatta yapmayı düşünmesi bile mümkün değil gibi görünüyor, özellikle de bu Hadis'te bahsedilenden çok daha kötü bir olay olduğunda düşmanlarını bağışlıyor.
- Bu hadis sahih mi yoksa zayıf mı? Evet ise, kaynağı nedir? Lütfen bana yardım edin, bu gerçekten aşırı vesvesen mustarip olmamı sağlıyor.
2. Bu hadisin açıklaması ve uygun bağlamı nedir ve sahih mi?
- Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in kızdığı zamanlarla ilgili bir hadis işittim.
“Bir keresinde Resûlullah (s.a.v.) benim evimdeydi, elinde diş çubuğu (kürdan) vardı. Sıkıntı mübarek yüzüne yansıyana kadar birkaç kez hizmetçi kızı çağırdı. Odalara gittim ve kızı bir kuzuyla oynarken buldum. Ben ona dedim ki: "Resûlullah (sav) seni çağırırken ben seni bu kuzuyla oynarken mi görüyorum?" Kız, "Seni hak ile gönderene yemin olsun ki, seni duymadım." dedi. Resûlullah (s.a.v.): "Kıyamet günü azâbdan korkmasaydım, bu diş çubuğuyla sana bir tokat atardım!" buyurdu.
- Bunun zayıf bir hadis olduğunu ve sahih olmadığını ve Peygamber'in aslında söylemediği bir şey olduğunu düşünüyorum çünkü bu, Hz. Muhammed'in (s.a.v. merhameti ve şefkatine ters düşüyor.
- Bu hadis sahih midir, zayıf mıdır? Evet ise, bunun bağlamı nedir?

Değerli kardeşimiz,

Cevap 1:

Bu hadis rivayeti için bk. Taberani, Kebir, h.no: 889)

Bu hadis rivayetinin ceyyid / sahih olduğu bildirilmiştir. (bk. el-Münziri, et-Terğib, 3/153; Heysemi, Mecmau’z-Zevaid, 10/353)

Bu hadisin ifadesinden anlaşılıyor ki, Hz. Peygamber (asm) Efendimiz de bir insan olarak kızabilir, fakat kızdığı için asla yanlış yapmaz. Nitekim burada kıyamet gününün hesabını nazara vermek, o dehşet verici günün sorumluluğuna dikkat çekmek için “Eğer o gün kısas olmasaydı...” diye buyurmuştur.

Demek ki, hesap gününde mutlak ilahi adaletin tecelli ettiği bir yerdeki muhasebenin ağırlığı, dünyadaki kızgınlık gibi duyguların olumsuz refleksine engel olmuş ve pratiğe dökülmesine izin vermemiştir.

Rivayete göre, Abdullah b. Amr b. el-As, hadisleri hem ezberliyor hem yazıyordu. Bazı kimseler kendisine: “Allah Resulünün ağzından çıkan her şeyi yazıyorsun. Halbuki o da bir beşerdir; hoşnut olduğu zaman da olur, öfkelendiği zaman da...” demişler. Bunun üzerine Hz. Abdullah durumu Allah Resulüne aktarmış. Efendimiz (asm), elini mübarek ağzına götürerek şöyle buyurmuştur:

“Yaz! Hayatım elinde olan Allah’a yemin ederim ki, bu ağızdan haktan başkası çıkmaz.” (bk. Ebû Dâvûd, İlim, 3)

Bununla beraber, aşağıdaki hadis ve benzerlerindeki ifadelerinde Hz. Peygamber (asm) Efendimizin ne kadar merhametli, şefkatli, takvalı olduğunu görmek mümkündür:

“Ya Rabbi! Ben, nihayetinde bir kulum ve bütün kullar gibi ben de öfkelenirim. Bu sebeple hangi Müslüman’a kızmış, hakaret veya beddua etmişsem; onu, onun için kıyamet günü bir arınma ve rahmet vesilesi yap.” (bk. Buhârî, Daavât, 33; Müslim, Birr, 95)

Cevap 2:

Bu hadisteki konu da daha önceki hadis rivayetinde zikredilen aynı konudur. Kaynaklarda farklı ve benzer ifadelerle aktarılmıştır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet