Peygamberimiz neden besmele çekmemiş?
Yahudi kadının zehirlediği keçi meselesinde besmele çekin yiyin demiş Peygamberimiz. Acaba ilk başlarken hem peygamberimiz hem de sahabiler besmele çekmemiş mi?
Değerli kardeşimiz,
Aslında bu olayda Peygamber Efendimizin (asm) besmele çekmediğine dair hiçbir bilgi yoktur. Kaynaklarda bu yönde bir ifade bulunmadığı gibi, sahabenin besmelesiz yediğini gösteren bir kayıt da yoktur.
Ayrıca, besmele çekilerek yenilen zehirin zarar vermeyeceği şeklinde bir hüküm de yoktur. Besmele çekmek elbette berekettir, fakat bu, zehirin, ateşin, virüsün veya başka bir zararlı şeyin özelliğini tamamen ortadan kaldıracağı anlamına gelmez.
Bu olay ise özel bir durumdur ve mucizedir. Peygamber Efendimizin “Besmele çekin ve yiyin” buyurması da bu bağlamda ele alınmalıdır. Bu söz, Allah’ın özel bir ikramı olarak, o an için zehirin zarar vermeyeceğini bildiren bir mucizedir; her zaman ve her yerde gerçekleşecek genel bir kural değildir.
Dolayısıyla, yemeğe başlarken besmele çekilmediğine dair bir rivayet yoktur. Zehir fark edildikten sonra Efendimiz (asm) yeniden besmele çekilmesini istemiş ve bundan sonra kimseye zarar gelmeyeceğini haber vermiştir.
Böylece bu olayda hem zehrin haber verilmesi hem besmeleyle birlikte zarar vermeyeceğinin bildirilmesi, hem de sahabeye hiçbir zarar gelmemesi gibi birçok mucizevi yön bulunmaktadır.
1. Olayın Kaynaklardaki Anlatımı
Siyer kaynaklarında olay şöyle geçer:
Peygamber Efendimiz (asm) kızartılmış keçinin kol kısmından bir lokma aldı,
Ancak yutmadan ağzından çıkardı ve: “Bu et bana zehirli olduğunu haber verdi.” buyurdu.
Sahabeden Bişr b. Berâ ise bir lokmayı yutmuş ve daha sonra bu zehirlenme sebebiyle şehit olmuştur. (İbn Hişam, Sîre, 2/238; Ebû Nuaym, Delâilü’n-Nübüvve, 1/196)
Burada dikkat edilmelidir ki:
Ne Efendimizin ne de sahabenin yemekten önce besmele çekmediğini gösteren bir ifade yoktur.
Kaynak sadece “Efendimiz bir lokma aldı” der; besmele çekip çekmediği konusunda herhangi bir olumsuz ifade bulunmaz.
Bu nedenle “Peygamberimiz besmele çekmeden yedi” şeklindeki çıkarım doğru değildir.
2. “Besmele çekin ve yiyin” sözünün anlamı
Ebû Nuaym’ın Delâilü’n-Nübüvve’sinde şöyle geçer:
“Peygamber Efendimiz sahabelerine: ‘Allah’ın ismini anın (besmele çekin) ve yiyin’ buyurdu. Onlar da yediler ve kimseye zarar olmadı.” (Ebu Nuaym, 1/196
Bu ifadeden şu anlam çıkarılamaz: “Demek ki öncesinde besmele çekmeden yiyorlardı.” Çünkü bu, yemeğin başlamasından önce yapılan genel bir uyarı niteliğindedir. Efendimizin maksadı: Sahabeyi teskin etmek, Allah’ın izniyle zarar gelmeyeceğini bildirmek, Besmele ile yemelerini teşvik etmektir.
Bu bir mucize beyanıdır; “Allah izin verdiği için size zarar gelmez” demektir.
3. Peygamberimizin mucizesi
Olayın asıl dikkat edilmesi gereken yönü şudur:
Peygamber Efendimiz (asm) etin zehirli olduğunu fark etmiş, lokmayı yutmadan çıkarmış, sahabeye Allah’ın korumasını haber vermiştir.
Hadis ve siyer âlimleri bu olayı Peygamberimizin mucizelerinden biri olarak kabul eder.
Özetle
Bu olayda Peygamberimizin ve sahabenin besmelesiz yediğine dair hiçbir sahih bilgi yoktur.
“Besmele çekin ve yiyin” buyurması, öncesinde besmelesiz yedikleri anlamına gelmez.
Buradaki anlam, “Bundan sonra besmele çekerek yiyin; normalde zarar verecek olan bu zehir, Allah’ın özel ikramı olarak size zarar vermeyecek.” demektir.
Bu olay tamamen mucizevi bir durumdur ve genelleştirilemez.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
