Bütün müminlere dua etmek haram mı?

- Karafi’ye göre tüm müslümanlara dua edilmesi haramdır, ne demek?
- Malikî İmam Karafi'nin bütün müminlerin bağışlanması için dua etmenin haram olduğu görüşünde olduğu yazıyor. (bk. Karafi, el-Furuk, 4/259 vd.)
- O zaman İmam Karafi’ye göre rabbenağfirli duasını okumak da mı haram oluyor, oysaki İbrahim suresi 41. ayette de aynı dua geçmekte.
- İman Karafi ayeti de reddetmeyeceğine göre böyle bir görüşün dayanağı nedir?
- Karafi’nin açıklamasını da verirseniz memnun olurum.

Değerli kardeşimiz,

Evet sizin de dikkat çektiğiniz gibi, ayetlerde ve sahih hadislerde bütün müminlerin ve Müslümanların affedilmesi için dua etmenin bir sakıncası olmadığı hatta teşvik edildiği açıktır.

Örneğin:

“(Ey Muhammed!) Şunu bil ki, La ilahe illallah (Allah'tan başka hiçbir ilah yoktur). Hem kendi günahın hem de mümin erkekler ve mümin kadınların günahlarının bağışlanmasını dile..” (Muhammed 47/19)

“Rabbim! Beni, ana-babamı, iman etmiş olarak evime girenleri, iman eden erkekleri ve iman eden kadınları bağışla.” (Nuh 71/28)

“Rabbimiz! Hesabın görüleceği gün, beni, ana-babamı ve müminleri bağışla.” (İbrahim 14/41)

“Onlardan sonra gelenler şöyle derler: ‘Rabbimiz! Bizi ve bizden önce iman etmiş olan kardeşlerimizi bağışla. Kalplerimizde iman edenlere karşı hiçbir kin bırakma. Rabbimiz! Sen gerçekten çok şefkatlisin, çok merhametlisin.’” (Haşr 59/10)

“Melekler de Rablerini hamd ile tesbih ederler ve yeryüzündekiler için bağışlanma dilerler.” (Şura 42/5)

Ebu Hüreyre (r.a.)’den rivayet edildiğine göre, Resulullah (asm) cenaze namazını kıldırdıktan sonra şöyle buyurdu:

“Allah’ım! Dirilerimizi ve ölülerimizi, küçüğümüzü ve büyüğümüzü, erkeklerimizi ve kadınlarımızı, hazır bulunanlarımızı ve bulunmayanlarımızı bağışla. Allah’ım! Yaşatanı iman üzere yaşat, öldürüleni de İslâm üzere öldür. Bizi bundan sonra sevaptan mahrum etme ve bizi sapıklığa düşürme.” (Tirmizi, 1024; Ebu Davud, 3201; Nesai, 1986)

Hz. Ömer (ra) Kunut Duası hakkında şöyle demiştir:

"Allah'ım, mümin erkeklerle mümin kadınları ve Müslüman erkeklerle Müslüman kadınları bağışla, kalplerinin arasını düzelt ve işlerini düzelt..." (Abdurrezzak, Musannef, 3/111; Beyhaki, Sünen, 2/210)

Demek ki, müminlerin ve Müslümanların affı ve bağışlanması için dua etmenin bir sakıncası olmadığı gibi sevabı da vardır. Çünkü bu durumda ayet ve hadislere uymuş oluyoruz.

Karafi’nin açıklamasına gelince:

Karafi, bir kişinin duasında Müslümanlar için “Hepsinin bütün günahlarını affet!” derse bu sahih hadisin delaletine ters düşer. Çünkü hadisler Müslümanlardan da bir kısmının cehenneme girmesine delalet eder. Nassın delalet ettiğine göre bu insanlar günahları sebebiyle cehenneme girmiştir. Bu durumda şefaatle ya da şefaatsiz hepsi bağışlansa hiç kimse cehenneme girmez. Bu da sahih hadisi yalanlamayı gerektirir ve günah olur fakat küfür olmaz. Çünkü ahad haberdir, der.

Karafi, eğer bir kişi dua ederken “Allah’ım beni bağışla” veya “Bütün Müslümanları bağışla” derse bu durumda bizim açıklamamızın zıddını söylemiş olur der. Allah Mümin Suresinde: “Ey Rabbimiz senin rahmetin ve ilmin her şeyi kuşatmıştır, o halde tövbe eden ve senin yoluna uyanları bağışla, onları cehennem azabından koru.” buyurmaktadır. Bu tür dua edenler küfürden dönüp İslam’a tabi olanlar lafzı umum bir lafızdır ve artık onlar müminlerdir demiştir.

Karafi bu görüşe karşılık:

“Bir kişi dua ederken kendi veya Müslümanların günahlarının bir kısmını kastediyorsa caizdir.” Aynı kişi dua ederken kendi günahlarının hepsini kastederek bağışlanma istiyorsa bu da caizdir. Bunlarda nassa aykırı bir durum yoktur. Fakat dua ederken bütün Müslümanları kastederek hepsinin bütün günahlarının bağışlanmasını istiyorsa bu caiz değildir ve haramdır. Böylesi bir dua, dua adabına aykırıdır. Delil olarak sunulan ayetin lafzının umum olmadığını, icma ile ayetteki meleklerin duasının olumlu bir cümleden sonra geldiğini ve icma ile bunun dil bilgisi yönünden genelleme lafzı olmadığını ifade etmektedir der. (bk. Karafi, el-Furuk, 4/426-428; el-Furuk maa Havamişihi, 4/463-465)

Karafi’nin açıklaması özetle böyledir.

Karafi, -muhtemelen- “Allah’ın affetmediği ve günahına göre bir müddet cehennem azabı çekmesi gereken günahkâr Müslümanlar hiçbir zaman cehenneme girmesin.” anlamında bir düşünceyle dua etmenin doğru olmadığını demek istemiş olabilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet