Hevesi dine uymayanın imanı yok mu?

- Bu hadiste geçen “Hevesi dine uymayan iman etmiş olmaz” ne demektir?
- Ebu Muhammed Abdullah bin Amr bin As (r.a.)’den şöyle dediği rivayet edildi: Resulullah (s.a.v.) buyurdu ki:
 “Hevası benim getirdiğim şeye tabi olmadıkça sizden biriniz iman etmiş olamaz.”

Değerli kardeşimiz,

“Hevası benim getirdiğim şeye tabi olmadıkça sizden biriniz iman etmiş olamaz.”(1)

hadisinde geçen “iman etmiş olamaz” ifadesi, imansız olur anlamında değil, mükemmel bir imanı olmaz ve dinin mükemmel bir derecesinde değildir, demektir.

Nitekim İslam alimleri: “Camiye komşu olan kimsenin namazı ancak camide olur.” hadisini de “kamil namaz” olarak tevil etmişlerdir.(2)

Bunun manası bilinse, hadisin İslam ruhuna zarar veren bir hususun olmadığı görülür. Çünkü burada imana itminan veren güçlü ve mükemmel bir imandan söz edilir. Örneğin;

Namaz, oruç zekât gibi İslam’ın ameli kısmını yerine getirirken, özündeki bütün hissiyat ve duygularıyla onlara yönelmesi, onlardan zevk alması, elbette bu zevki almayanlara göre çok daha kuvvetli bir imana işarettir.

“Senin Rabbine yemin ederim ki, aralarındaki münakaşa için seni hakem seçmedikçe, sonra da senin verdiğin hükme karşı içlerinde herhangi bir sıkıntı duymaksızın teslim olmadan mükemmel mümin olamazlar.”(3) ve

“Resulüm! De ki: Eğer sizin babalarınız, çocuklarınız… Allah ve Resulünden daha sevimli ise, Allah emrini / kıyameti getirinceye kadar bekleyin.”(4)

mealindeki ayetlerde heva ve hevesin bir unsuru olan sevgiden bahsedilmiştir.

Peygamber Efendimiz (asm) bu konuda şöyle buyurmuştur:

“Üç vasfı içinde taşıyan kimse imanın gerçek tadına varır…" Bunlardan bir tanesi de “Allah ve Resulü onların dışındaki her şeyden daha sevimli, daha sevgili olması durumu” sayılmıştır.(5)

Hafız İbn Receb senetteki bir raviden dolayı hadisi zayıf kabul etmiştir. Müslim, Ebu Nuaym, İbn Hacer el-Askalani ise bu rivayeti sahih kabul etmişler.(6)

Kaynaklar:

1) Nevevi, Erbain, 113, no 41.
2) bk. V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslami, 1/344.
3) Nisa, 4/56.
4) Tevbe, 9/24.
5) bk. Buhari, 16; Müslim, 67.
6) bk. İbn Ebi Asım, Sünen, 15; Hatib, Tarihu Bağdad, 4/368; Beyhaki, Medhal, 209.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet