Müşrikler, neden Allah'a saygı gösterdikleri hâlde, Rahman kelimesi kullanıldığı ayetlerde karşı geldikleri yazıyor?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Müşrikler ateist değil, Allah’ın varlığına inanan, fakat ona ortak koşan bir topluluktur. Nitekim,

“Gece, gündüz, Güneş, Ay, hepsi O’nun âyetlerindendir. O hâlde Güneş’e ve Ay’a değil, onları öylece yaratana secde edin, eğer O’na ibadet ediyorsanız!”(Fussilet, 41/37)

mealindeki ayette, müşriklerin Allah’ın varlığına inandıkları, Güneş’e, Ay’a taparken, onlar vasıtasıyla Allah’a kulluk etmeyi, onun hoşnutluğunu kazanmayı düşünüyor olduklarına işaret edilmiştir. Ayetin son cümlelerinden bu husus kolayca anlaşılmaktadır.

Diğer kâfirler gibi, müşrikler de Allah’ın zatını değil, sıfatlarını bilmiyorlar ve onlarda hata ediyorlardı. Bediüzzaman Hazretlerinin aşağıdaki ifadesi de bu yorumu teyit etmektedir:

“Allah'ı inkâr etmek, kâinatı inkâr etmek kadar akıldan uzaktır. Umum değil, belki ekser insanlarda dahi vukuunu akıl kabul etmez. Kâfirler Allah'ı inkâr etmiyorlar, yalnız sıfâtında hata ediyorlar.”(Beşinci Şua, İkinci Makam, Dördüncü Mesele).

Rahman ismi de müşriklerin bilmedikleri isim ve sıfatlardan biridir. Bu yüzdendir ki, onlar Rahman’a secde etmeyi içlerine hiç sindiremiyorlardı.

“O müşriklere ‘Rahman’a secde edin!’ denildiğinde, ‘Rahman da ne imiş! Bize emrediyorsun diye secde mi edeceğiz?’ dediler ve bu dâvet onları imandan büsbütün uzaklaştırdı.”(Furkan, 25/60)

mealindeki ayette, onların bu cehaletlerine işaret edilmiştir.

Halbuki Rahman, Zat-ı Akdes'in "Allah" ism-i celilinden sonra ikinci ism-i hassıdır. "Allah" lâfza-i celâli gibi, “Rahman” isminin de Allah'tan başkasına nispet edilmesi, onlara isim olması caiz değildir(Taberî, I/59). Bu sebeple,

 "De ki: ‘İster Allah deyin, ister Rahman deyin. Hangisini deseniz olur. Çünkü en güzel isimler O'na hastır.’"(İsra,17/110)

mealindeki ayette Rahman ismi, Allah isminden sonra ikinci sırada yer almıştır(Taberî,1/59).

Ebu Hayyan'ın Mukatil'den yaptığı rivayete göre, "Rahman'a secde edin." ayeti indiği zaman müşrikler, "Rahman da neymiş?" şeklinde çok cahilce sözler söylemişlerdi. Bunun üzerine,

 "Rahman, Kur'an'ı öğretti." (Rahman, 55/1-2)

ayeti nazil oldu(Ebu Hayyan, el-Bahru'l-Muhit, 8/187-188).

"Kur'an'ı Rahman öğretti" ifadesiyle  Kur'an âdeta şöyle demiştir:

"Siz nasıl olur da Rahman'ı tanımıyorsunuz? Şimdiye kadar size rızık veren, Rahman’dır. Kur'an'ı da O indirmiştir. Rahman'ın indirdiği bir kitabı insanların eserleriyle karıştırmak büyük bir gaflettir. Her şeyi yaratan, onların rızkını veren, ihtiyaçlarını bilen ve gideren, dünya ve ahiret mutluluklarını temin eden prensipleri kapsayan bir kitap ile cahillikten -tamamen- kurtulmaları mümkün olmayan insanların düşünce ürünü olan eserlerin benzer olmaları mümkün müdür?"

İlave bilgi için tıklayınız:

ER-RAHMÂN / ER-RAHÎM

Zatî isim ne demektir? Rahman ismi zatî midir? Rahman ismini çocuklarımıza vermenin bir sakıncası var mıdır?


Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet