Vahdaniyet ne demektir?

Vahdaniyet, Allah`ın bir olması demektir. Vahdaniyet, Allah Teâlâ`nın kemal sıfatlarının en önemlisidir. Çünkü bu sıfat, Allah Teâlâ`nın zâtında, sıfatlarında, fiillerinde bir olduğunu; saltanat ve icraatında ortaksız bulunduğunu ifade etmektedir.

Bu sıfatın zıddı olan birden fazla olmak (taaddüd) ve bir ortağı bulunmak (teşerrük) Allah hakkında muhaldir. İslâm dîninde, hattâ bütün hak dinlerde, tevhid, yani, Allah`ın birliği (tevhid) akîdesi, îman esaslarının ve tüm dinî inançların temelini teşkîl eder.

Kalbde tevhid akîdesi bulunmadıkça, Allah indinde hiçbir inanç, hiçbir amel, makbûl değildir. Bu sebeble İslâmiyet, beşeriyete her şeyden önce tevhid inancını sunmuş ve bütün insanlığı Allah`ı birlemeğe, şerîk ve nazîrden tenzîhe çağırmıştır. Hak dinler ile bâtıl dinlerin ayrıldığı en mühim nokta da, bu husustur.

Çünkü bâtıl dinler de Allah`ın varlığını kabûl etmekte, fakat İlâhî sıfatlarda, bilhâssa, vahdaniyet sıfatında hatâya düşerek, O`na nazîr ve ortaklar koşmaktadırlar. Bu bakımdan, Allah`ın varlığını kabûlden sonra en mühim hakikat, tevhid inancı olmaktadır.

Tevhid inancı olmadan Allah`a îmanın bir mânası ve değeri kalmamaktadır. Kur`an`da Allah`ın birliği ve tevhid inancı üzerinde duran âyetlerden bâzıları şunlardır:

قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ "De ki Allah birdir." (İhlâs, 1).

هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللّهِ  "Allah`tan başka bir yaratıcı var mıdır?" (Fâtır, 3).

وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ اِلهٍ اِذًا لَذَهَبَ كُلُّ اَلهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلاَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ "Onunla (Allah ile) birlikte hiçbir ilâh yoktur. (Eğer olsaydı) her ilâh kendi yarattığını kabûllenir (ve korur) ve mutlaka birisi diğerine galebe eder (üstün gelir)di." (el-Mü`minûn, 91).

لَوْ كَانَ فيهِمَا اِلهَةٌ اِلاَّ اللّهُ لَفَسَدَتَا  "Yer ve gökte Allah`tan başka ilâhlar olsaydı, yerin de, göğün de nizâmı bozulur, harâb olurdu." (el-Enbiyâ, 22).​