Nizam Delili:

Kâinat yüzünde zerrelerden yıldızlara kadar varlıkların tek tek herbirinde ve umumunda görülen nihayet derecede mükemmel bir nizam ve intizam, tevhide en büyük delil, en parlak bürhandır. Çünkü kâinattaki ilâhî icraat ve îcada, bir tek Sâni`den başkasının müdahalesi olsa, bu gayet hassas nizam ve muvazene bozulacak ve her tarafta intizamsızlık eseri görünecekti.  لَوْ كَانَ فيهِمَا اِلهَةٌ اِلاَّ اللّهُ لَفَسَدَتَا   âyetinin sırrıyle, bu hârika mükemmel kâinat nizamı karışacak, fesâda gidecekti. Halbuki,  فَارْ جِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُورٍ  âyetinin de işaret ettiği gibi, zerrelerden yıldızlara kadar hiçbir şeyde, hiçbir karışıklık, intizamsızlık görülmemektedir. Bu hal, gayet parlak bir şekilde Sâni`in vahdetine, mülkünde ortağı, yardımcısı, rakîbi olmadığına şehadet etmektedir.   "Vahdette kolaylık, kesrette zorluk olduğu" delîli: Eşyanın îcadı, bir tek Sâni` ve Hâlika verilirse, bir tek varlık gibi kolay olur. Eğer tabiata, tesadüfe isnad edilirse, bir tek sinek, semâvât kadar; bir çiçek bir bahar kadar; bir meyve bir bahçe kadar, zor ve müşkilâtlı olur. Kâinatta eşyanın îcadında nihayetsiz bir sühûlet ve kolaylık görüldüğüne göre, Sâni`in tek ve vâhid olduğu anlaşılır...