İhtiyacı insanlara söylemek yasak mı?

- Aşağıdaki hadis-i şerifin açıklamasını yapar mısınız? Güvenilir midir ve tercümesi doğru mu? Hadis şöyle;
“Kendisine bir fakirlik dokunup bunu insanlara arz ederse, o kimsenin fakirliği ortadan kalkmaz. Kim de ihtiyacını Allah'a arz ederse de Allah'ın ona hemen veya bir müddet sonra bir rızık göndermesi yakındır. (Tirmizi, Ebu Davud)

Değerli kardeşimiz,

Bu hadiste Allah’ı insanlara şikâyet eder gibi bir tavır içine girmek yasaklanmıştır. Yoksa, asıl mal sahibinin Allah olduğunu bilerek, onun kullarına ihtiyacını bildirmek yasak olmaz.

İlgili hadis-i şerifin tercümesi şöyledir:

“Kendisine bir fakirlik dokunup bunu insanlara arz (fakirliğini, yoksulluğunu insanlara şikâyet) ederse, o kimsenin fakirliği ortadan kalkmaz. Kim de ihtiyacını Allah'a arz ederse, Allah'ın ona hemen veya bir müddet sonra bir rızık göndermesi umulur.” (Tirmizî, Zühd, 18/2326; Ebû Dâvûd, Zekat, 28/1645)

Tirmizi bu hadisin sahih olduğunu belirtmiştir. (bk. Tirmizî, a.y.)

Parantez içindeki “fakirliğini, yoksulluğunu insanlara şikayet” açıklaması Avu’l-Mabud isimli eserden alınmıştır. (bk. Azımabadi, 5/41)

Hadiste geçen “fakat” kelimesi, şiddetli ihtiyaç, fakirlik, geçim darlığı olarak açıklanmıştır. 

“Allah'ın ona hemen veya bir müddet sonra bir rızık göndermesi yakındır.” ifadesinin tercümesi Tirmizi rivayetine aittir.

Ebu Davud’un ifadelerinin tercümesi ise şöyledir:

“Kim ihtiyacını Allah’a arz ederse, Allah yakında miras yoluyla veya ileride kendi lütfundan ona vereceği farklı bir servetle zengin kılabilir.” (bk. Avnu’l-Mabud, 5/41, Tuhfetu’l-Ahvezi, 6/509)

Bunun özeti şu olsa gerektir:

İnsanlar fakir düşebilir, başka musibetlere uğrayabilir. Eğer bunlardan dolayı hâlini insanlara şikayet ederse, onların bu konuda hiçbir faydaları olmaz. Faydası olmadığı gibi, bu şikâyetin zararı vardır. Zira, insanlara Allah’ı şikâyet edercesine hâlini arz etmesi, ihtiyacın giderilmesi yollarının hepsinin kapatılması manasına gelir. Çünkü bu kendisini şikâyet eden kimsenin bu durumundan hoşlanmadığı için Allah yardım etmez. İnsanlar ise zaten yardım etmekten acizdir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet