Allah gayret eder mi, gayret etmek acizlik değil midir?

- İmam Şazili Hazretlerinin Hizbun Nasr Duasında; "Ey Rabbimin gayreti, ey gayretullah, çabuk yetiş imdadımıza, Ey Rabbimin gareti, yetiş ki çözülsün ukdeler bir bir. " ifadesi nasıl anlamak gerekir.?
- Allaha haşa acizlik nisbet edilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Bu konuyu şöyle açıklayabiliriz:

a) İlgili HİZB’in başında yer alan “gayret” kelimesi ile son kısmında yer alan “garet” kelimesi ayrı şeylerdir.

Hizbin başındaki ifade, “Allah’ım! Yasaklarını çiğneyenlere karşı gösterdiğin gayretin hürmetine…” şeklinde tercüme edilebilir.

Allah’ın diğer sıfatları gibi, “gayret” sıfatı da insanlarınkinden elbette çok farklıdır ve benzemez. Ancak, Türkçe’de çok defa kullanılan “Bu, gayretullaha dokunur.” şeklindeki ifadede yer alan “gayretullah” sıfatı vardır. Ve kullanılabilir.

Bu konuyla ilgili Peygamberimiz (asm) bir hadis-i şerifte şu ifadelere yer vermiştir:

“Sa’d’ın gayretine mi hayret ediyorsunuz? Vallahi ben Sa’d’dan daha gayurum, Allah da benden gayurdur. Bu sebepledir ki, gizli açık her türlü kötülüğü yasaklamıştır.” (Buhârî, Hudûd 40; Müslim, liân 17)

Bu hadisin ifadesinden gayretin ne anlamaya geldiğini kavrayabiliriz.

Demek ki buradaki “gayretullah”tan maksat, Allah tarafından kullarının onur, şeref, namus ve haysiyetlerini koruma adına gösterilen titizliktir.

- İşte Hizbin başında yer alan “gayretullah” bu manada kullanılmıştır.

b) Hizbin son kısmında yer alan “garetullah” ifadesi “gayretullah”dan farklıdır.

Garet; daha çok düşmana karşı hücuma geçmek, atlarla hücum etmek manasına gelir. (bk. Lisanu’l-Arab, Sihah, “Ğ-Y-R” maddesi).

Buna göre, Hizbin söz konusu yerinde yer alan “Ya garetallah!” ifadesi, bir mecazdır. “Ey Allah’ın nusreti, yardımı!” manasına gelir. Veya “Göklerin ve yerin orduları Allah’ındır.” (Fetih, 48/7) mealindeki ayette ifade edildiği üzere, Allah’ın manevi ordusunu yardıma çağırmak için kullanılmıştır.

Buna göre manası: “Ey düşmanlara her zaman hücum etmeye hazır olan Allah’ın orduları!..” şeklinde olur. Çağrı sitilinde kullanılmayan “garetullah”ı da bu şekilde değerlendirebiliriz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet