Müslüman bir adam gayrimüslim eşine neden miras bırakamaz?

- Peygamber Efendimiz Müslüman Müslümandan başkasına mirasçı olmaz diyor.
- Peki Müslüman bir erkeğin gayrimüslim eşine miras bırakmasının toplumsal açıdan ne olumsuzluğu var, açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

- Müslüman bir adam gayrimüslim eşine neden miras bırakamaz?

Bu konunun hikmeti bilinsin veya bilinmesin, sahih hadis kaynaklarında yer aldığına göre, “Farklı din mensupları birbirinden miras alamazlar.” şeklindeki hüküm esastır.

Burada sosyal hayatın en önemli faktörlerinden biri olan din unsuru ön plana alınmış ve gayrimüslimlerle Müslümanların bu din farkının yabancılaşma vesilesi olduğuna işaret edilmiştir. 

Nitekim, Hz. Peygamber (asm) şöyle buyurmuştur:

“Kâfir bir kimse Müslümana, Müslüman da kâfire mirasçı olamaz.” (Buhârî, Ferâiz 26)

“Farklı din mensupları birbirlerine mirasçı olamazlar.” (Ebu Davud, Ferâiz 10)

Bu hadislere dayanan fakihlerin çoğunluğu, din farkının mirasa engel olacağını söylemiştir.

Bu hadisleri başka bilgilerle birlikte değerlendiren Hz. Muaz, Hz. Muaviye gibi sahabilerle sonraki bazı müçtehitler, gayrimüslimin Müslüman akrabasına mirasçı olamayacağını ama Müslümanın gayrimüslim birisine mirasçı olabileceğini kabul etmişlerdir.

Günümüzde de tercih edilen bu görüşe göre; Müslüman, gayrimüslim anne-babasından kalan mirası alabilir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bârî, XII, 50; Azîmâbâdî, Avnü’l-Ma’bûd, VIII, 87; Mardînî, er-Rehâbiyye, s. 38)

İslam alimleri, İslami hükümlerin bir kısmı hikmet ve maslahata baktığını, diğer bir kısmı ise, sırf taabbudi olduğunu ifade etmişler, ancak ilgili devletin kanunları uygun olduğu takdirde, bir kadın kocasının maaşından istifade edebileceğini bildirmişlerdir.

Ayrıca, ölmeden önce ilgili eşine bir pay ayırarak verebilir veya mirasın üçte birini geçmeyecek şekilde vasiyette bulunabilir. (bk. Abdürrezzak, Musannaf, 6/33)

Burada önemle vurgulamak gerekir ki, mirasçılık için din birliğinin gerekli olmasının, gayrimüslim yakınları mağdur etmeye yönelik bir amacı yoktur. Zira onlara hibe veya vasiyet yoluyla mal aktarımı mümkündür ve bu ilk devirlerden beri uygulanmıştır.

İslam hukukunda yer alan mirasçılık için din birliğinin aranması, farklı din mensupları ile evliliğe sınırlı bir şekilde izin verilmesi gibi içtihatların, Müslümanların kimlik ve kültürlerini korumak, farklı inanç mensupları arasında erimelerini engellemek gibi birtakım hedeflere matuf olduğu söylenebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet