Peygamberimiz uyluğu açık olarak oturduğunu bildiren hadislere göre, erkeğin avret bölgesi neresidir?

Erkeğin avret yeri Hanefî, Mâlikî, Şa­fiî ve Hanbelîler'in oluşturduğu cumhuru fukahâya göre "göbekle diz kapağı ara­sı"dır. Ancak Hanefiler diz kapağının da avret yerine dahil olduğunu ve bunun ihtiyat ve takvaya daha uygun olacağını kabul ederler. Bu konudaki görüş ayrı­lığına mesnet teşkil eden deliller daha çok hadislerdir. Çünkü âyet-i kerîmeler­de avret yerinin sınırını açıkça belirleyen bir hüküm yoktur.

Hz. Pey­gamber bir hadisinde,

"Müslüman erke­ğin uyluğu (diz kapağı ile kalçası arası) av­rettir."(Müsned, III/478)

buyurmaktadır. Diğer bir hadiste de erkeğin örtülmesi farz, bakılması haram olan yerlerinin "gö­beği ile diz kapağı arası" (Ebû Dâvûd. "Li­bâs", 37; Dârekutnl, 1, 230, 231) olduğu belirtilmiştir. Buna göre erkeğin göbeği ile diz kapağı arasında kalan yerleri aç­ması haram olduğu gibi, eşi hariç diğer bütün erkek ve kadınların onun göbek ve diz kapağı arasına -zaruret olmaksı­zın- bakmaları da haram sayılmıştır.

Bu­nunla birlikte Hz. Peygamber'in uyluğu açık olarak oturduğuna, yanına girmek isteyenlere bu haliyle izin verdiğine, ete­ğini uyluğu görülecek şekilde yukarı çektiğine dair hadisler de rivayet edilmiştir (bk. Buhârî, "Salât", 12; Müslim, "Fezâ'ilü's-Sahâbe", 26; Beyhaki, II, 231; Şevkânî, II, 71). Zahirîler ve bazı Ehl-i sünnet alimleri bu rivayetlere dayanarak uylu­ğun avret sayılmayacağını söylemişlerdir. (bk. İbn Kudâme, 1, 578; Makdisî, 1, 456; İbn Rüşd, Bidâyetul-müctehid, 1, 99; Ebü'l-Velîd b. Rüşd, XVIII, 277; İbn Hazm, III, 210-213).

Buhârî de Sahih'inde ("Salât", 12) Resûlullah'ın uyluğunun açık oldu­ğunu bildiren Enes hadisinin sened yö­nünden daha kuvvetli olduğunu, uylu­ğun avret sayıldığını bildiren Cerhed ha­disinin ise dinî konularda ihtiyatlı dav­ranma prensibine daha uygun düştüğü­nü kaydederek, söz konusu rivayetleri uzlaştırma yoluna gitmiştir. (bk. TDV İslam Ansiklopedisi, Avret md.)

Rivayetlerin tamamı dikkate alınıp incelendiğinde, üç ayrı ta­birin kullanıldığı görülür: Fahiz, rükbe, sak... Rasûlüllah'ın her zaman ve her yerde edeb, terbiye, nezaket ve ciddiyetin en üst manasını kendinde taşıyıp uyguladığını düşünürsek, şu iki sonucu çıkarmamız çok daha uygun olur:

Birincisi, uzanık bir halde iken farkına varmadan uylukları açılmış olabilir. Hz. Osman içeri girin­ce ona olan saygı ve ilgisini gösterirken toparlanma ihtiyacını duymuş ve öylece açık bulunan uyluğunu da örtmüştür.

İkincisi, uy­luğunun değil, baldır veya dizlerinin açık bulunduğu keyfiyetidir ki, bunda bir sakınca yoktur.