Video izleme platformundan para kazanmak helal mi?

- Bir tane YouTube gibi video izleme platformu var. Bu platformda hem izleyicilerin hem de video üretenlerin para kazanmasını sağlayan bir sistem var.
- Videolarda, içerik üreticisinin sorduğu bazı sorular oluyor. İzleyici bu soruyu doğru bilirse uygulama içi puan kazanıyor. Bu puan ile de telefon, bilgisayar gibi şeyler alabiliyor. Ve rastgele bir şekilde bazı sorulardan sonra reklamlar çıkıyor, hepsinde değil bazılarında. Bu reklamların içinde caiz olmayan şeyler çıkabilir.
- Ben bu platformda video başına para alıyorum. Bir miktar para belirlendi ve o miktara göre video attığımda para alıyorum. Yani benim videomu satın alıyorlar ben de o videoyu onların platformuna yüklüyorum.
- Bu bilgilere göre bu şekilde para kazanmak caiz midir?

Değerli kardeşimiz,

Bir kazancın helal olması için, alışverişe konu olan mal veya hizmetin dinen meşru olması; yapılan işlemlerin İslam’ın ticari ve ahlaki prensiplerine uygun olması, tarafların bu alışverişte birbirlerini aldatmaması ve karşılıklı rıza dahilinde yapılması gerekmektedir.

Sanal ortamda icra edilen para kazanma yöntemleri içerisinde, baştan meşru olmayan sistemler olabildiği gibi, meşru amaçlı kullanılabilecekken içerik itibarıyla gayrimeşru alanlara ortam hazırlayan sistemler de mevcuttur. Bunun yanı sıra hem içerik hem de kuruluş gayesi itibarıyla tamamen meşru kazanç yolları da bulunmaktadır.

Söz konusu sanal uygulamalarla, takipçilerine oyun geliştirme, video izleme, fotoğraf çekme, reklam sözleşmesi yapma, reklam tıklama gibi maksatlarla para kazandırma teklifleri yapılmaktadır. Ancak bu gibi uygulamalar para kazanma maksadına yöneldiğinde karşımıza farklı yöntemler çıkmaktadır. Genel olarak bu tarz yöntemler üzerinden gelir elde etmeyi şu şekilde değerlendirmek mümkündür:

1. İslam dini, kişilerin meşru işlerle uğraşmalarını ve geçimlerini tamamen helal yollardan elde etmelerini emreder.

İslam’ın inanç ve ahlak esaslarına aykırı siteleri ziyaret etmek; buralarda yayınlanan görüntüleri, reklamları, videoları izlemek; şiddeti, şehveti teşvik eden İslam ahlakına uygun olmayan, kumara özendiren ve İslam ticaret ilkelerine aykırı olan hususlarda video izleme, reklam tıklama gibi yöntemlerle gelir elde etmek caiz değildir. Zira dinen meşru olmayan işleri yapmak günah olduğu gibi, bu mahiyetteki işlere yardımcı olmak da günahtır. Kötülüğe ve günaha alet olacak bir konumda olmamak ise Müslümanın en temel görevidir.

Dolayısıyla dinen meşru olmayan hizmetlerin / ürünlerin güven ve şöhret kazanmasına ve revaç bulmasına yardımcı olmak anlamına gelen video izleme, reklam tıklama gibi yöntemlerle gelir elde etmek caiz değildir.

2. Faaliyet konusu dinen meşru olan site ve ürünlerin reklam yoluyla tanıtımının yapılması karşılığında ücret almakta dinen bir sakınca olmamakla birlikte, gerçeği yansıtmayan sanal bazı yöntemler üzerinden sitelerin tıklanma sayılarını yüksek gösterme amacına yönelik faaliyetler, reklam veren firmaları ve toplumu yanıltarak haksız rekabete sebep olması bakımından, İslam ticaret ahlakına aykırı olup dinen caiz değildir. Bu yolla elde edilen kazanç da helal kapsamında görülemez.

Bu doğrultuda; aynı videoyu sürekli izlemek suretiyle izlenme sayısını yüksek göstermek veya bir ürünün reklamına sürekli tıklama yapmak suretiyle o ürüne aşırı rağbet olduğu izlenimi vermek, başkalarını yanıltma amacına geleceğinden uzak durulması gereken bir kazanç yöntemidir.

3. Video izleme, reklam tıklama gibi uygulamalarda ağ pazarlama (network marketing) sistemine de müracaat edildiği görülmektedir. Ağ pazarlama mantığına dayalı geliştirilen uygulamalarda, yapılan faaliyetin dini açıdan meşru olduğu kabul edilmiş olsa bile, katılımcıların sisteme bizzat kazandırdığı üyeler ve alt üyelerden sürekli bir gelir elde etmesi Kurulumuzca haksız kazanç olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla böylesine bir yöntemle kazanç sağlanması caiz değildir.

4. Diğer taraftan, insanın en kıymetli sermayesinin zaman olduğu unutulmamalıdır. Meşru bir ürün ve hizmet üretmeksizin zamanı az bir para kazanma düşüncesiyle bilgisayar / telefon karşısında tüketmek, lüzumsuz ve yararsız şeylerle meşgul olarak heba etmek doğru değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet