“Ölülerinize Yâsîn okuyunuz.” anlamındaki rivayet uydurma mıdır?

"Resulullah.org" adlı internet sitesinizin google mail grubuna üyeyim. 275. Günün hadis-i şerifi hakkında bazı kesimler uydurma diyor.
- Bu hadisin sıhhati hakkında bilgi verebilir misiniz?
- Hz. Peygamber (s.a.v.) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmaktadır:
“Ölülerinize Yâsîn okuyunuz.” [Ebu Davud, Cenâiz 20; İbn Mâce, Cenâiz 4; Eyyüp Beyhan, Yüce Kitabımız Kurân-ı Kerîm’i Tanıyalım, Semerkand Yayınları, İstanbul 2009, s. 50].
- Hadisin internet sitesindeki linki: http://resulallah.org/275-gun

Değerli kardeşimiz,

“Ölülerinize Yâsîn okuyunuz.” (bk. Ebu Davud, Cenaiz, 24; İbn Mace, Cenaiz, 4) manasındaki söz, bir hadis rivayetidir.

Bu hadis rivayetlerinin manası üzerinde farklı görüşler vardır: Alimlerin büyük çoğunluğuna göre, burada yer alan “ölülerinize” ifadesi ölmüş olanlar değil, ölmek üzere olanlar demektir. (bk. Avnu’l-Mabud, ilgili hadisin şerhi)

Nitekim bir hadiste yine “Ölülerinize ‘La ilahe illallah’ı telkin.” ifadesi için de aynı şey söz konusudur. Burada “ölülerinize” ifadesinin "ölmek üzere olanlar" anlamına geldiği daha açıktır. (Avnu’l-Mabud, 8/268)

Bununla beraber, bu hadise dayanarak bazı alimler öldükten sonra mezarda ölüye telkin vermenin sünnet olduğunu kabul etmişlerdir.

Buna göre, “ölülerinize” ifadesinden asıl anlaşılması gereken ölen kimsedir. Nitekim, Ahmed b. Hanbel, Hakim, İbn Hibban, Taberani, Beyhaki gibi hadis alimlerinin yaptığı rivayete göre, Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:

“Ölülerinizi kabre koyduğunuzda 'BİSMİLLAHİ VE ALA MİLLETİ RESULİLLAHİ' deyiniz." (Avnu’l-Mabud, 13/128)

Bu kaynaklarda yer alan ve kabul edilen rivayetlerdeki “ölüleriniz” ifadesi ittifakla ölmüş kimseler içindir.

Bizim görebildiğimiz kadarıyla  Darekutni bu hadis için zayıf demiş, İbn Hibban ise bunun sahih olduğunu belirtmiştir. (bk. Şevkani, Neylu’l-Evtar, 4/29)

Şevkani de hadislerde gelen “ölüleriniz” ifadesinin asli manası ölen kimsedir. Başka bir karine/delil olmadığı sürece mecaz manaya gidilmez, demiştir. (Şevkani, a.g.y)

Ehl-i sünnetin dört mezhep alimlerine göre, okunan Kur’an’ın sevabı ölüye ulaşır. Sadece şafiiler bu sevabın gitmesi için ardından dua etmeyi veya bizzat ölünün, kabrin başında okumayı şart koşmuşlar. Diğerlerinde böyle bir şart yoktur.

“ÖLÜLERİNİZ” ifadesi değişik hadis rivayetlerinde kullanılmış, bazılarında gerçek ölü, bazılarında ölmek üzere olan kimse için kullanıldığı bilinmektedir. Bu sebeple, sorudaki hadis ifadesini gerek “ölmek üzere olan”, gerek “ölmüş kimse” olarak anlamakta ilmen bir sakınca yoktur.

Nitekim, Şevkani de bu ve benzeri rivayetlere dayanarak, "başkası tarafından, ölmüş kimse için yapılan, okunan her türlü hayır işlerinin ölüye ulaşacağını" belirtmiştir. (bk. Şevkani, 4/114; Tuhfetu’l-Ahvezi, 3/276)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet