Peygamberimiz "En büyük cihad nefisle yapılan cihattır." demiş midir?

Bu hadisin sadece tasavvufi kaynaklarda geçtiği söyleniyor.

Değerli kardeşimiz,

Bahsi geçen rivayet hadis kaynaklarında yer almaktadır. Bu hadisin zayıf olduğu bildirilmiş olsa da bu hadisi destekleyen sahih hadisler bulunmaktadır.

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz, Tebük seferinden dönünce, “Hoş geldiniz! Küçük cihattan büyük cihada geldiniz.” buyurdu. Bunun üzerine Sahabiler, büyük cihadın ne olduğunu sordular. Hz. Peygamber (asm): “Büyük cihad: nefisin heva ve hevesine karşı yapılan cihaddır.” diye açıkladı. (1)

Bu hadisinde Hz. Peygamber (asm), en kalabalık bir ordu ile katıldığı Tebük seferini "küçük cihad" olarak vasıflandırırken; nefse karşı verilecek mücadeleyi "büyük cihad" olarak nitelendirmektedir.

“Küçük cihaddan büyük cihada döndük” anlamındaki hadis rivayetinin zayıf olduğu ifade edilir. (2)

Ancak, Seyyid Ahmed el-Ğumari, Avarifü’l-Maarif üzerine yaptığı tahriç çalışmasında, bu hadisin muhtelif bütün nakillerini inceledikten sonra, onun hasen derecesinde olduğunu bildirir. (3)

Nitekim, "Hakiki mücahid, nefsine karşı cihad açan kimsedir." (4) anlamındaki hadîs de aynı manayı ifade etmektedir.

Ayrıca, İbn Kayyim el-Cevziyye, “Mücahid, nefsiyle cihad edendir” mealindeki hadise dayanarak, kulun nefsiyle olan cihadının dış düşmanlara karşı gerçekleştirilen cihada nisbetle asıl olduğunu, Allah’ın emirlerine uyma konusunda nefsiyle cihad edemeyen kimsenin düşmanla cihad edemeyeceğini belirtir. (5)

Aynı meâlde başka hadis-i şerifler de vardır. Bütün bunlar bize, insanın nefsi ile, nefsinin boş ve manasız, hatta gayr-ı meşru istekleri ile mücadele etmesinin cihad olarak değerlendirildığını göstermektedir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- CİHADIN CEŞİTLERİ

Kaynak:
1) Beyhaki, ez-Zühd, Beyrut, 1996, 1/165; Hatip Bağdadî, Tarihu’l Bağdad, 3/523-524; Zehebî, Siyer-ü Alamü'n Nübela, 56/324; Keşfu’l-Hafa, 1/511.
2) Ali el-Kari, el-Esrarü’l-merfua, s. 206-207; Tahricu Ahadisi’l-İhya, 3/7, 64; Feyzü’l-Kadir, 4/511.
3) bk. Avatıfu’l-Letaif, 1/188.
4) Tirmizi, Fezailü’l-cihad, 2.
5) Zadü’l-mead, 2/38.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet