Yaslanarak yemek yemek caiz midir; tıbbi sakıncaları var mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Peygamber (a.s.m)’in yemek yerken oturuşu hakkında değişik rivayetler vardır. Ebû Cuhayfe (r.a) Resulullah 'ın şöyle buyurduğunu nakletmiştir:

"Ben (yemeğimi) dayanarak yemem!" (Buhari, Et'ime 13; Tirmizî, Et'ime 28; İbn Mâce, Et'ime 6; Dârimî, Et'ime 31).

(Şuayb b. Muhammed b. Abdullah b. Amr'ın) babasından şöyle dediği rivayet olunmuştur: Rasûlullah (asm)'ın hiçbir zaman (bir yere) dayanarak (yemek) yediği görülmemiştir.(Buhari, Ahkâm 43; İbn Mâce, Mukaddime 21; Ahmed b. Hanbel, II, 125, 127).

İbnü'I-Kayyım el-Cevzî Zâdü'l-Meâd isimli eserinde "ittikâ" kelimesinin:

1) Bağdaş kurarak oturmak,
2) Bir şeye dayanarak oturmak,
3) Sağa veya sola dayanarak oturmak manalarına geldiğini; bu oturuşlardan üçüncüsü mideye zararlı olduğu için, diğer ikisi de zalimlerin oturuşu olduğu için bu oturuşların üçünün de yasaklanmış olduğunu söylemiştir.

Hattâbî der ki: "Halk, dayanan deyince bir tarafına yaslanarak yemek yiyeni anlar, ama aslında böyle değil, bilakis, ondan murad altındaki mindere iyice oturmak, mıhlanıp kalmaktır; öyleyse hadisin ma'nâsı şöyle olmalıdır: Ben yemek yerken mindere mıhlanırcasına oturup kalmam. Bu, çok yiyenlerin işidir. Ben, gıdama yetecek kadar yerim, bu sebeple (hemen kalkmaya hazır vaziyette) iğreti olarak otururum."

en-Nihâye'de İbnu'l-Esîr der ki: "Kim dayanmayı, bir tarafa yaslanmak olarak tefsir ederse, bunu tıb mesleğine uygun olarak te'vil etmiş olur. Zira tıbbın iddiasına göre, yenen şey, bu durumda, sindirim yolunda kolayca hareket edemez ve kişiye âfiyet sağlayamaz, bilakis ezaya sebep olur."

"Hanefî ulemasından İbn Âbidin, yemek yerken bir yere yaslanarak ya da bir yere dayanarak oturmanın dini yönden bir sakıncası olmadığı görüşündedir. Fetâvâ-yı Hindiyye'de de böyle denilmektedir. Nitekim Mus'ab b. Süleym'den şöyle dediği rivayet olunmuştur; Ben Enes'i (şöyle) derken işittim: Peygamber (asm) beni (bir yere) göndermişti. Döndüğüm zaman kendisini geriye yaslanmış halde hurma yerken buldum.(Müslim, Eşribe 148; Ahmed b. Hanbel, III, I80). Ancak yemek yerken bir şeye dayanmakta dini yönden bir sakınca olmaması bu dayanmada bir büyüklenme hissinin bulunmamasına bağlıdır(Aliyyü'l-Kârî, Aynü'l-İlm ve Zeynü'l-Hilm, I, 275).

Müstehab olan oturuş tarzı şudur: Dizlerinin üzeriyle ayaklarının sırtı üzerine oturmalı veya sağ ayağını dikip sol ayağını yatırıp üzerine oturmalıdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet