Namaza nasıl niyet edilir ve Arapça namaz niyetleri nasıl yapılır? Bu niyetlerde mezhep ayrımı var mı, yani namaza niyetler mezheplere göre değişir mi?

Değerli kardeşimiz,

Namazlarda niyet de şarttır. Şöyle ki: Niyet aslen bir azimden ve kesin bir iradeden ibarettir. Kalbin bir şeye karar vermesi ve bir işin ne için yapıldığını düşünmeksizin bilmesi demektir.

Namazla ilgili niyet, Yüce Allah'ın rızası için ihlasla namazı kılmayı istemek ve hangi namazın kılınacağını bilmektir. Yapılan işlerin önemleri ve sevapları niyetlere göredir. İnsanın niyeti halis (sırf Allah rızası için) olmalıdır. İnsan yapacağı bir ibadeti şuurlu bir halde yapmalıdır. Yapacağı işle, Allah rızası gibi, yüksek bir gaye gözetmeli ve gaflet içinde bulunmamalıdır.

Niyet kalbe aittir. Bununla beraber kalb ile niyet yapıldıktan sonra dil ile de söylenmesi daha iyidir. Bir insan başlayacağı bir namaza, kalb ile niyet edip de dili ile bir şey söylemese, o namazı caiz olur. Fakat kalb ile niyet etmekle beraber "şu vaktin farzını veya sünnetini kılmaya niyet ettim" demesi, daha iyidir. Bu şekilde, hem kalb, hem de dil ile niyet edilmesi, sahih olan görüşe göre müstahabdır. Kalbden niyet olmaksızın dil ile yapılan niyet sahih değildir.

Farz namazlarla bayram ve vitir namazlarından bunları yerine getirirken hangi vakitler olduğunu belirlemek gerekir: "Bugünkü sabah namazına" veya "Bugünkü cuma namazına, bugünkü vitir namazına, bugünkü bayram namazına" diye niyet edilir. Yalnız farz namaza niyet etmek yeterli değildir. Böyle bir niyetle farz namazları tayin edilmiş olmaz. Fakat hangi namaz olduğu belirlenmeksizin vakit içinde: "Bu vaktin farzını kılmaya" diye niyet edilmesi kafi gelir. Rekatların sayısını anmaya gerek yoktur. Yalnız cuma namazı böyle değildir; onu vaktin farzı niyeti ile kılmak olmaz; çünkü asıl vakit öğlenindir, cumanın değildir.

Nafile namazlara gelince: Bunlarda sadece namaza niyet etmek kafidir. Fakat şu vaktin ilk sünnetine veya son sünnetine niyet ettim, diye de kılınırlar. Bu namazların müekked veya gayri müekked olduklarını belirlemeye de gerek yoktur. Ancak teravih namazı için: "Teravih namazını veya vaktin sünnetini kılmaya niyet ettim." demelidir, ihtiyat olan budur.

Cemaata yetişip de, imamın farzı mı, yoksa teravihi mi kıldığını bilmeyen kimse, farza niyet ederek imama uyar. Eğer imam farzı kılıyordu ise, uyanın da farzı sahih olur. Eğer imam teravih namazını kılıyordu ise, ona uyan o kimsenin namazı nafile yerine geçer. Yatsı namazından önce teravih kılınamayacağı için, teravih yerine geçmez.

Niyetin tekbir alma zamanına yakın olması daha faziletlidir. Daha önce de niyet edilebilir; yeter ki, niyet ile tekbir arasında namaza aykırı bir hal bulunmuş olmasın.

Örnek: Bir kimse abdest alırken herhangi bir namazı kılmaya niyet etse, sonra namaza aykırı düşen yiyip içmek ve konuşmak gibi bir işte bulunmadan namaz yerine varıp namaza başlasa sahih olur. Bu arada hatırına o niyet gelmese dahi yine namazı sahih olur. Fakat namaza başlama tekbirden sonra yapılacak bir niyet ile namaz sahih olmaz. Tercih edilen görüş budur. Diğer bir görüşe göre, tekbir aldıktan sonra, Sübhaneke ve Eüzü'den önce yapılacak niyetle de namaz caiz olur.

Bu açıklamalara göre kişinin hangi namazı kılacağını bilmesi niyettir; diliyle yapmasa da olur. Ancak dil ile yapmak daha güzel olur. Ayrıca dil ile yapılan niyet her dilde olabilir. Arapça olması şart değildir.

Niyetlerin Arapça yapılmasına gelince:

Sabah namazının sünnetine / farzına niyet:

"Neveytü en üsalliye lillaahi tealaa sünnete / farza salaatil fecri edaaen müstakbilel kıbleti." Allahu ekber...

Öğle namazının sünnetine / farzına niyet:

"Neveytü en üsalliye lillaahi tealaa sünnete / farza salaatiz zuhri edaaen müstakbilel kıbleti." Allahu ekber...

İkindi namazının sünnetine / farzına niyet:

"Neveytü en üsalliye lillaahi tealaa sünnete / farza salaatil asri edaaen müstakbilel kıbleti." Allahu ekber...

Akşam namazın farzına / sünnetine niyet:

"Neveytü en üsalliye lillaahi tealaa farza / sünnete salaatil magribi edaaen müstakbilel kıbleti." Allahu ekber...

Yatsı namazının farzına / sünnetine niyet:

"Neveytü en üsalliye lillahi tealaa farza / sünnete salaatil işaai edaaen müstakbilel kıbleti." Allahu ekber...

Vitr namazına niyet:

"Neveytü en üsalliye lillahi tealaa salatel vitri edaen müstakbilel kıbleti." Allahu ekber...

NOT: Eğer namazda imama uyulacaksa; "Allahu ekber" demeden önce "muktediyen bi hazel imami" denilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet