"Sizden bir kişiye mukabil Ye'cûc ve Me'cûc'ten dokuz yüz doksan dokuz kişi cehenneme girecektir." hadisini nasıl anlamamız gerekir?

- Bu hadise göre inanmayanlar Ye'cûc ve Me'cûc taifesinden mi sayılıyor demek bu?..

Değerli kardeşimiz,

Ebû Saîd (radıyallahu anh) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Kıyamet günü Azîz ve Celîl olan Allah:
"Ey Âdem!" diye seslenir. Âdem:
"Ey Rabbim buyur, emrindeyim, bütün hayırlar senin elindedir!" der. Şöyle bir nidada bulunulur:
"Allah sana, cehennem hey'etini çıkarmanı emrediyor!" Âdem sorar:
"Ey Rabbim, cehennem hey'eti ne kadardır?"
"Her binden dokuz yüz doksan dokuzu!"
"İşte hamilelerin çocuğunu düşürdüğü, çocukların ihtiyarladığı, insanların sarhoş olmadıkları halde, azabın şiddetinden sarhoşa döneceklerini göreceğin zaman bu zamandır."

Bu haber Ashab'a çok ağır geldi. Öyle ki yüzlerinin rengi değişti.
"Ey Allah'ın Resûlü! Bu binde bir içine hangimiz gireceğiz?" dediler,
"Ye'cuc ve Me'cuc'dan binde dokuz yüz doksan dokuz, sizden ise bir olacak. Şunu da bilin: Siz insanlar arasında, beyaz bir öküzde siyah bir kıl veya siyah bir öküzde beyaz bir kıl durumundasınız." [Buhârî, Tefsîr, Hac 1, Enbiya 7, Rikak 46, Tevhid 32; Müslim, İman 379, (222).]

Evvela, Kur’an’da ve hadislerde durumları tasvir edilen Yec’uc ve Me’cuc denilen ve kâfir olan insanların sayısı, bu oranı destekler mahiyetindedir. 

Buhari gibi sahih kaynaklarda da yer alan bu sahih hadiste cennete girecek müminlerin binde bir olacağını, cehennemliklerin de binde dokuz yüz doksan dokuz olacağını görmekteyiz.  Hatta Cennete gideceklerin bu azlığı Ashâb'ı fevkalâde korkutmuş ve renklerinin uçmasına sebep olmuştur. 

Ancak Kirmanî, rivayette geçen rakama itibar edilmemesi gerektiğini, verilen sayının müminler açısından daha fazla olmasına mâni olmadığını belirtir ve "Burada zikredilen iki sayıdan birincisi, yani 'bir' ile azlık, ikincisi yani 'dokuz yüz doksan dokuz' ile çokluk kasdedilmiştir." der.

Yani, cennetlikler için kullanılan sayı azlıktan; cehennemlikler için kullanılan sayı ise çokluktan kinayedir. 

İbnu Hacer de, "Bütün Âdem evlatları dikkate alındığında, müminlerin sayısı o kadar az olabilir." der. 

İkinci bir tevile göre: Hadiste ifade edilen "Cehennemlikler”den maksat, sadece ebedi olarak orada kalacak olan kâfirler  değil, aynı zamanda belli bir süreliğine girecek olan günahkâr âsilerdir. Ki bunların da binde dokuz yüz doksan dokuza ulaşabilirler.

Keza cennete gireceklerle ilgili sayı da cehenneme girmeden doğrudan cennete girecekler için söz konusu olabilir. Bu sayı da bu bakımdan makuldür.  Buna göre, cehennemden çıkıp da cennete gireceklerle birlikte bu sayı kat be kat artar demektir. 

Akl-ı selime, vahye ve meleklerin ilhamına kulak verenler, imtihanı kazanacağı gibi, nefs-i emmareye, şeytanın vesveselerine kulak asanlar da imtihanı kaybedeceklerdir. 

İnsanların çoğunun kaybetmesi, imtihanın insanlık camiası için bir yenilgi, sayılmamalıdır. Zira bu imtihan kemiyete değil, keyfiyete bakar; sayısal çoğunluğa değil, kaliteye bakar.  İmtihanın kazananların biri, Allah katında, kaybedenlerin bir milyonundan daha üstüdür. 

Evet, insanların çoğunun cehenneme gideceği doğrudur. Fakat meziyet sayıda değil, kalitedir. Tavuğun altına bırakılan yüz yumurtadan doksan tanesi cılk çıkıp bozulsa bile, on tanesinin kıymetli birer civciv olmalarının hatırı için bu işlemden vazgeçmemek aklın gereğidir. Çünkü eğer bu yumurtalar kuluçka işlemine tabi tutulmazsa hiçbir civciv söz konusu olmaz. Az bir zarar için pek çok olan bir yarardan vazgeçilmez. On tanenin sağlam çıkması doksan tanenin zararını telafi ettiği gibi, fazladan kârlar da kazandırır. 

Eğer imtihan olmasaydı, başta Hz. Muhammed olarak peygamberler, evliyalar gibi yıldızların doğması mümkün olamazdı. Yaratıcı katında hiç bir değere sahip olmayan –sürü türünden- bir yığın inkârcının cehenneme girmemesi için, imtihanı açmamak suretiyle böyle her biri dünyaya bedel kaliteli insanların ortaya çıkmasına engel olmak Allah’ın sonsuz hikmetine taban tabana zıttır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet