Şafi mezhebine göre, adet (hayız), nifas ve istihaza (özür) kanı hallerine maruz kalan kadının, oruç ve namaz ibadetlerinin durumu nedir?..

Değerli kardeşimiz,

Adet olan kadın oruçlarını tutamaz, namazlarını kılamaz; tutamadığı oruçlarını sonradan gününe gün kaza eder, ama kılamadığı namazlarını kaza etmez.

İki adet arasındaki temizliğin en az süresi on beş gündür. Bu nedenle iki adet arasındaki temizlik müddeti on beş günden az olamaz. Bu on beş gün içinde kan gelse bile özür sayılır ve hem oruçlarını tutması hem de namazlarını kılması gerekir.

Hayız, muayyen vakitlerde kadının rahminden gelen tabiî bir kandır. Kadınlar en az dokuz yaşında bâliğa olup hayız olmaya yani âdet görmeye başlarlar. Hayızdan kesilme yaşı da çoğunlukla altmış ikidir.
Hayzın en az müddeti, hiç kesilmemek üzere bir gün bir gecedir. En fazla müddeti, arada kesilse dahi geceleri ile beraber on beş gündüz.

Bir kadın on beş güne kadar aralıklı olarak kan görür de, görme müddetinin saatları toplamı yirmi dört saati bulursa, o on beş gün hayız sayılır. Toplamı yirmi dört saatten az olursa hayız değil fâsid bir kandır.

Hayızdan sonraki temizlik müddeti en az on beş gündüzdür. (1)

Temizlik müddeti için üst sınır yoktur. Ne kadar fazla olursa olabilir. Fakat çoğunlukla görülen temizlik müddeti aydan altı ile yedi gün çıktıktan sonra geriye kalan kısımdır.

Kan on beş günden fazla devâm eder veya en az temizlik müddeti bitmeden evvel başlarsa, bu kan istihâza yani özür kanıdır. Bu devam eden bir abdestsizlik demektir. Böyle bir kadın abdest alır, her türlü ibadetini yapar ve helallısına yaklaşabilir.(2) Namâz kılmak istediğinde tenâsül yerini yıkar, üzerine bir bez sarar, vakit girdikten sonra abdestini alır ve geciktirmeden namâzını kılar. Bu suretle her namâz için fazla kirlenmiş veya yerinden kaymış bezi değiştirir ve yine abdest alır. (3)

NİFAS: Çocuk doğurduktan sonra (isterse en küçük bir et parçası olsa dahi), boşalan rahimden akan kandır. Bu kanın en az müddeti bir an, en çok müddeti altmış gündür. Ekseriya görülen müddet kırk gündür.

Gebeliğin en az müddeti altı ay, ekseriya olan müddeti dokuz aydır. En çok gebelik müddeti de dört senedir.

Hayız ve nifas olan kadın, nâfile olsa dahi namâz kılamaz ve sonra da kaza etmez; oruç tutamaz fakat orucu sonra kaza eder. Kur'ân-ı Kerîmi okuyamadığı gibi, bir ayetini dahi Kur'ân kasdı ile okuyamaz, elliyemez, taşıyamaz. Tavâfın hiç bir nevini yapamaz. Mescitte oturamaz, içinden geçemez, cinsi münâsebette bulunamaz, talak verilemez, göbekten diz kapağına kadar kendisine dokunulamaz.
Böyle bir kadın kan kesildikten sonra yıkanmadan evvel ona bunların hiç birisi yine helâl olmaz, yalnız kan kesildikten sonra yıkanmasa bile oruç tutabilir ve talak verilebilir.

Dipnotlar:

(1) Bu müddet iki hayız kanı arasında bulunduğuna göredir. Nifâs ve hayız kanları arasında temizliğin en az müddetine had yoktur.
(2) İânetü't-Tâlibin, 1/7l.
(3) Muğni'l-Muhtac (Şerh'ü Minhac) 1/121.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet