Kur'an-ı Kerim'i güzel okuduğu zaman, kendisini dinlemek için gökten meleklerin indiği sahabenin ismi nedir?

Değerli kardeşimiz,

Bu sahabenin adı Üseyd b. Hudayr'dır.

Nakledildiğine göre Üseyd, bir gece vakti atını yakınında bir yere bağlamış, Kur'an okuyordu. Bu sırada at birden ürküp şahlanmaya başladı. Üseyd okumayı kesti. O susunca at da sakinleşmişti. Üseyd tekrar okumaya koyuldu. At yine şahlanınca tekrar okumayı bıraktı. At yine sakinleşti. Üçüncü kez okumaya başladığında, at yine hırçınlaşınca, Üseyd okumayı kesti. Yakınında yatmakta olan oğlu Yahya'yı, atın zararı dokunmasın diye geriye çeken Üseyd, başını kaldırıp gökyüzüne baktığında, beyaz bulut gölgesine benzer bir sis içinde, kandiller gibi bir takım cisimlerin parladığını gördü.

Sabah olunca Hz. Peygamber (asm)'e gelip durumu anlattığında, Peygamberimiz (asm) ona:

"Oku ey Hudayr oğlu, oku ey Hudayr oğlu!" diyerek, okumaya devam etmesini bildirdi. Üseyd:

"Ey Allah'ın elçisi, atın Yahya'yı çiğnemesinden korktum. Çünkü çocuk ata yakın bir yerde idi. Bu sebeple okumayı kestim; o sırada başımı göğe doğru kaldırdığımda, gökyüzünde bulut gölgesine benzer bir beyazlık içinde kandiller gibi birtakım cisimlerin parlamakta olduğunu gördüm. Bu beyaz gölge tabakası, içindeki ışık manzumesi ile göğe doğru çekilip gitti. Nihayet onu göremez oldum." deyince, Hz. Peygamber (asm):

"O gördüğün şeylerin ne olduğunu biliyor musun?" buyurdu. Üseyd'in "Hayır!.." diye cevap vermesi üzerine de:

"Ey Üseyd! Onlar meleklerdi; seni dinlemeye gelmişlerdi. Eğer okumaya devam etseydin sabaha kadar seni dinlerlerdi. İnsanlar da onlara bakarlardı. Onlar insanların gözünden gizlenemezlerdi." buyurmuşlardır. (Buhari, Fezailü'l-Kuran, 15; Müslim, Misafirîn, 240-242; Tirmizî, Kıraat, 3; Ebu Davud, Salât, 343)

Hadiste geçen, "Oku ey Hudayr oğlu, oku ey Hudayr oğlu!" ifadesi "okumaya devam etmen gerekirdi" anlamına gelir. Yoksa İbn Hudayr'a başından geçenleri anlatırken ayeti okumasının emredildiği manasına gelmez.

Öyle anlaşılıyor ki, Allah Resulü aleyhissalatü vesselam, olayı canlandırmak istemiştir. Bir an için kendisini İbn Hudayr'ın gördüklerini gördüğü sırada onun yanında hissetmiştir. Bu yüzden okumaya devam etmesini istemiştir. Böylece meleklerin inişiyle oluşan bereketin sürmesini ve meleklerin onun kıraatini dinlemeye devam etmelerini temenni etmiştir. Hz. Üseyd bunu anladığı için, "Oğlumu tepmesinden korktum" diyerek neden okumayı bıraktığını belirterek Peygamber Efendimize (asm) cevap vermiştir. Yani "Okumaya devam etmem durumunda atın oğlumu tepmesinden korktum." demek istemiştir.

Hadisin akışından anlaşıldığına göre, Üseyd'in namazdaki huzurunu ve huşusunu bozmadığını gösterir. Çünkü o, atın ilk huysuzlandığı anda sesini yükseltebilirdi. Öyle anlaşılıyor ki o, namaz kılanın göğe başını kaldırmasının yasaklandığından da haberdardı. Çünkü iş ciddileşene kadar semaya başını çevirmemiştir.

Bundan hareketle, Meleklerin değişik şekillerde temessül ederek, Müslüman kişiler tarafından görülebileceği, özellikle salih kimseler, güzel sesli kişiler tarafından görülmesinin mümkün olduğu söylenebilir.

Ayrıca, bu hadis Kur'an okumanın faziletli bir amel olduğunu gösterir. Çünkü Kur'an okumak rahmetin inmesine ve meleklerin gelmesine vesile olur. Ancak herkesin bu rahmeti fark edeceği ya da melekleri göreceği anlamına gelmez.

Hadisin sonunda yer alan "İnsanlardan uzaklaşmazlardı." bölümü, meleklerin kendilerini tamamen Kuran okumaya verdiklerini gösterir. Bu yüzden onlar, genel halleri olan gizli kalmayı bir kenara bırakmaya devam etmişlerdir.

Diğer taraftan, Hz. Useyd okumaya devam etseydi, diğer insanların da o hali müşahede edeceği anlaşılmaktadır. (bk. İbn Hacer, Fethu'l-bari, ilgili hadisin şerhi)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet