Hz. Adem'in asli vatanı neredir?

- Eğer cennet ise, Allah Teala "Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım." buyuruyor mu?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Âdem, önce yeryüzünde yaratıldı. Aşağıya mealini aldığımız ayet bunu göstermektedir.

"Hatırla ki Rabbin meleklere: 'Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım.' dedi. Onlar: 'Bizler hamdinle seni tesbih ve seni takdis edip dururken, yeryüzünde fesat çıkaracak, orada kan dökecek insanı mı halife kılıyorsun?' dediler. Allah da onlara: 'Sizin bilemiyeceğinizi herhalde ben bilirim.' dedi." (Bakara, 2/30)

Daha sonra cennete yerleştirildi.

"Biz, Âdem'e: Sen eşinle birlikte cennete yerleşip orada ikamet et, dedik." (Bakara, 2/35)

mealindeki ayet ile

"Ve dedik ki: Âdem! Eşinle birlikte cennete yerleşin, oradaki nimetlerden istediğiniz şekilde bol bol yeyin, sadece şu ağaca yaklaşmayın. Böyle yaparsanız zalimlerden olursunuz.” (A'raf, 7/19)

ayeti bunu açıkça göstermektedir.

“Bu cennet, dünyada bir bahçedir. Zira Hz. Âdem (a.s.) dünyada yaratılmıştır.” diyen müfessirler vardır. Fakat ekseri müfessirlere göre maksat ebedî cennettir.

Hz. Âdem (as)'in yaratıldığı cennete acaba yeryüzündeki cennetlerden biri mi idi? Böyle zannedenler olmuştur. "Filistin'de yahut Fâris ile Kirmân arasında bir cennet idi. İnişi de oradan Hindistan'a nakliydi." denilmiştir. Fakat bunlar şöyle bir istidlâl ile söylenmiştir: Çünkü Âdem (as)'in yaratılışı yeryüzünde olduğunda ittifak vardır ve bu kıssada semaya yükselmesi zikredilmemiştir. Olsa idi öncelikle hatırlatılırdı. Bir de cennet-i huld (ebedi cennet) olsaydı, çıkılmaz ve şeytan oraya giremezdi. Fakat bu tahmin, göründüğü kadar makul ve tabii değildir.

Âdem (as)'in yeryüzüne inişi, yeryüzünde ortaya çıkması, akıl ve nakle daha uygundur. Huld cennetine devamlı oturmak için girmekle, misafir olarak girmek arasında da fark vardır. Şu halde "cennet", ahirette müminlerin varacağı sevap evidir ki, şimdi mevcut, fakat dünyada görüşten gizlenmiştir. Ve "cennet" denilince Kur'ân dilinde bilinen budur. Âdem'in cennette oturması hali, ahiret âleminin meydana gelişine benzer bir ilk oluştur. Ve bu durum bize göre bir makul âlemdir. Yeryüzü ile onun arasında mekanla ilgili bir uzaklık tasavvuruna da lüzum yoktur. O da aynı feza içindedir. (bk. Elmalılı Tefsiri, ilgili ayet)

Hz. Âdem (as), daha sonra, şeytanın aldatmasıyla, cennetten çıkartılıp, tekrar yeryüzüne yerleştirildi. Hz. Âdem (as), her ne kadar yeryüzü toprağından yaratılmışsa da, asıl yerleştiği yer cennettir. Dünyaya gelip yerleşmesi ise, burayı gerçek bir vatan edinmek için değil, üstlendiği yeryüzü hilafetinin gereklerini yerine getirmek ve sonra tekrar aslî vatanı olan cennete gitmek içindir. Demek cennet, Allah'a itaat edenlerin sürekli ikamet edecekleri bir yer olması hasebiyle onlar için -ileride varacakları- aslî vatanıdır, denilebilir. Bununla beraber, bu tabirler, yerine göre farklı kullanılabilir. Mesela, ilk defa yaratıldığı yer olmasından dolayı "Hz Âdem'in aslî vatanı yeryüzüdür." denilebilir. İleride Hz. Âdem (as) bir peygamber olarak şüphesiz cennete gider. İşte bu manada, cennet onun aslî vatanıdır, denilse elbette bu da doğru olur.

Fıkıhçıların tabiriyle söylemek gerekirse; bütün insanlar için, dünya, geçici bir barınak olduğundan, bir "vatan-ı sükna", Cennet ise, ebedî olduğundan bir "vatan-ı ikame" ve bir "vatan-ı aslî" olduğunda şüphe yoktur.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Bakara Suresi 30. ayetinde geçen "Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım." ifadesi, Adem aleyhisselamın yeryüzünde yaratıldığını mı gösterir? ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet