Ebu Bekir ve Ömer (r.anhuma) gibi büyük sahabeler, çok az hadis rivayet etmişlerdir. Bunun hikmeti nedir acaba?

Değerli kardeşimiz,

"...Nasıl ki insan bir ilâca muhtaç olsa, bir tabibe gider; hendese için mühendise gider, mühendisten nakleder; mesele-i şer'iye (dini mesele) müftüden haber alınır ve hâkezâ... Öyle de, Sahabe içinde, ehâdis-i Nebeviyeyi (Peygamberin hadislerini) gelecek asırlara ders vermek için, ulema-i Sahabeden bir kısım, ona mânen muvazzaf (vazifeli) idiler, bütün kuvvetleriyle ona çalışıyorlardı. Evet, Hazret-i Ebu Hureyre bütün hayatını hadisin hıfzına vermiş. Hazret-i Ömer siyaset âlemiyle ve hilâfet-i kübrâ ile meşgulmüş. Onun için, ehâdisi ümmete ders vermek için, Ebu Hureyre ve Enes ve Câbir gibi zatlara itimad edip, ondan, rivayeti az ederdi." (Mektubat, On Dokuzuncu Mektup, s.132)

Rasûlullah (s.a.s) ile çok daha uıun süre sohbet ve beraberliği olan pek çok sahabe, hatta sahabenin en ileri gelenleri; Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali başta olmak üzere, Cennet'le müjdelenmiş on sahabi Abdullah İbn Mesud, Abdullah İbn Amr, Hz. Aişe dışındaki zevcât-ı tâhirat... vb. mukillûn arasında sayılmaktadır.

Sünnet bilgisi hayli zengin olan bu sahabilerden daha fazla hadis rivayet edilememesinin sebepleri şunlar olabilir:

- Yanlış veya hatalı rivayet ederek Rasûlullah (s.a.s)'a iftira etme durumuna düşebilirim endişesiyle pekçok sahabi, kesin olarak bilmedikleri hadisleri rivayet etmemişler veya ancak çok mecbur olduklarında ihtiyaç duyulan kadar rivayet etmişlerdir.

- Bazı sahabiler Hz. Peygamber (s.a.s) hayattayken veya O'ndan az bir zaman sonra vefat ettikleri için rivayetleri hiç olmamış (meselâ Hz. Hatice) veya az olmuştur.

- Rasûlullah (s.a.s)'dan sonra bazı sahabiler devlet idaresi ve cihadla daha fazla ilgilendiği için rivayete fazla zaman ayıramamışlardır.

- Hz. Peygamber (s.a.s)'den sonra bazıları, Mekke, Medine... gibi ilim merkezlerinde kalırken, bazıları daha ücra yerlere yerleşmişler, böylece buralarda bulunan sahabilerden yapılan rivayetler azalmıştır. Ashab içinde en çok hadis rivayet eden Ebu Hüreyre'nin, kendisinden daha fazla hadis bildiğini ikrar ettiği tek sahabi olan Abdullah b. Amr, Mısır'a yerleştiği için kendisinden daha fazla rivayet edilememiştir.

- Her sahabinin hadisleri belleme ve rivayet etmede fıtrî kabiliyeti aynı değildi. Bu farklılık da rivayete etki etmiştir.

- Sahabeden rivayet edilen hadislerin hepsi güvenilir hadis kaynaklarına ulaşmamıştır. (Ayrıca bk. Muksirûn maddesi; Şamil İslam Ansiklopedisi, Hadis md.)

İlave bilgi için tıklayınız:

HADİS

Hz Ebu Bekir'in hadis rivayetindeki endişenin nedenleri..

Hz. Ömer'in hadis rivayetindeki endişesinin nedenleri..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet