Çekirge, kirpi, salyangoz, yengeç, ahtapot, midye gibi hayvanları yemek caiz mi? Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar nelerdir?

Çekirge yemek caiz mi?

Bütün mezhepler çekirgenin helal olduğu konusunda müttefiktir. Fakat tezkiye edilip edilmeyeceği konusunda ihtilaf etmişlerdir. Mâlikî mezhebine göre çekirgeyi tezkiye etmeden yemek caiz değildir. Bu tezkiye ise ya başını kopararak ya canlı olarak ateşte kızartarak ya da haşlayarak olur. Yani ölü olarak bulunan çekirgeyi yemek caiz değildir.(1) Diğer mezheplerde böyle bir şart yoktur.(2)

Çekirgenin yenmesi ile ilgili olarak Peygamberimiz (sav)’den şöyle bir rivâyet nakledilmiştir: İbn Ebî Evfâ (ö. 86) şöyle demiştir:

“Resûlullah (sav) ile beraber (altı veya yedi sefer) gazveye çıkmıştık. Gazve esnasında Aleyhissalatu vesselam ile birlikte çekirge yedik.”(3)

Başka bir hadiste çekirge hakkında Peygamberimiz (sav)’in:

“Onlar, Allah'ın en kalabalık ordularıdır. Onu ne yerim ne de haram kılarım.”(4)

buyurduğu rivâyet edilmiştir. Bu hadisi rivâyet eden Ebû Davud (ö. 275), bunun mürsel (sahâbî râvîsi senetten düşmüş) bir hadis olduğunu belirtmiştir.

Balık ve benzeri deniz hayvanları ile kara hayvanlarından çekirge boğazlanmaz; bunların boğazlanmadan ölenlerini yemek helâldir. Peygamberimiz (s.a.v.)'den deniz suyu sorulunca: "Onun suyu temiz, meytesi helâldir." buyurmuşlardır. (5)

Boğazlanmasında güçlük bulunduğu için çekirge de boğazlanmadan yenir. İbn Ebî Evfâ'nın "Rasûlullah ile beraber çekirge yiyerek yedi gazve yaptık." sözü bu hükmün naklî delîlidir. (6)

Çekirge hakkında varid olan bütün hadisler içinde en sahih olanı, Abdullah İbn Ebî Evfâ’dan rivâyet edilenidir. Bu yüzden çekirgenin yenilmesinin helal olduğu konusunda icmâ olduğu belirtilmektedir. (7)

Salyangoz yemek caiz mi?

Balık suretinde olmak şartıyla daima suda yaşayıp karada yaşaması mümkün olmayan hayvanların hepsi mubahtır. Diğerleri mubah değildir. Binaenaleyh, su aygırı ve deniz aslanı gibi hayvanlar balık suretinde olmadıkları için haramdır. Midye, istiridye, istakoz ve salyangoz da haramdır. Maalesef birçok kimse aldırış etmeden haram mı, helâl mı sormadan yerler.

Şafiî mezhebine göre yalnız suda yaşayıp karada yaşaması mümkün olmayan deniz hayvanı balık suretinde olmasa da helâldir. (Halil GÜNENÇ, Günümüz Meselelerine Fetvalar II/241)

Kirpi yenir mi?

Yaratılışı bakımından iğrenç olan birtakım hayvanların etleri de haramdır, yenmez: Fare, yaban faresi, akrep, yılan, kene, kurbağa, kara ve deniz kaplumbağası, arı, kara sinek, sivrisinek, köstebek, kirpi, bit, pire gibi böcekler.

Dipnotlar:

1. Sahnûn, el-Müdevvene, C:II, s: 57; Haraşî, el-Haraşî alâ Muhtasari Seyyidi Halil, C:III, s: 25.
2. Bkz.: Şâfiî, el-Ümm, C:II, s: 366; Kâsânî, Bedâiu’s-Sanâi’, C:V, s: 36; İbn Kudâme, el-Muğnî, C:XI, s: 42; İbn Hazm, el-Muhallâ, C: VI, s: 120.
3. Buhârî, Sayd, 13; Müslim, Sayd, 52; Ebû Dâvûd, Et’ime, 22; Tirmizî, Et’ime, 22; Nesâî, Sayd, 37.
4. İbn Mâce, Sayd, 9; Ebû Dâvûd, Et’ime, 35.
5. Ebû Dâvûd, K. et-tahâreh, 41; Nesâî, K. et-Tahâreh, 46; Tirmizi, K. et-Tahârah, 52.
6. Tirmizi, K. el-Et'ıme, 22; Buharî, K. ez-Zebâih, 13; Nesâî, K. es-Sayd, 37.
7. Ahmet Naim, Kamil Miras, Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi C:XII, s: 18;

Not: Çekirge sorusunun cevabı Yahya Şenol'un, Tevrat, İncil ve Kur'an'da Eti Haram Kılınan Hayvanlar isimli Yüksek lisans tezinden alınmıştır.

İlave bilgi için tıklayınız:

Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar nelerdir, penguen eti yenir mi?..