Kadın, başkalarına İslamı tebliğ etmek için kocasından izinsiz gidebilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Erkek, hanımının dışarı çıkmasına izin vermediğinde hanımı kendisinin eğitmesi ve babasının evine götürmesi gerekir. Bunlar kadının hakkıdır. Koca bu haklara engel olamaz. Ama bu hakları mümkün mertebe aile içinde huzursuzluk çıkarmadan almaya çalışmak gerekir.

Kadın, efendisinden izinsiz bir yere gitmemeli, gitmek zarureti hasıl olduğunda efendisini haberdar ederek rızasını almalıdır. Aynı zamanda gittiği yerden geç kalmayarak evine erken dönmelidir.

Kadınların zaruri ihtiyaçlarını dışarıdan temin etmeleri ve gereken meşru yerlere gitmeleri için evinden çıkmaya yetki ve selâhiyyeti vardır. Fakat bu yetkilerin bazıları hariç diğerlerinden kocasının izin ve rızasının olması şarttır.

Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerim'inde buyuruyor ki:

"(Ey Peygamberin hanımları, dolayısıyla müminlerin hanımları) (Vakar ile) evlerinizde oturun. Evvelki câhiliyet (devri kadınlarının kırıla döküle, süslerini göstere göstere) yürüyüşü gibi yürümeyin."(1)

Bir Hadis-i Şerifte Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuşlardır:

"(Ey kadınlar), ihtiyaçlarınızı karşılayan olmadığı zaman, Allah Teâla size ihtiyacınızı temin etmeniz için (evlerinizden) çıkmanıza izin vermiştir."(2)

Yukarıdaki ayet ve hadis-i şerif gereğince, Müslüman kadının maddi ve manevi ihtiyaçlarını temin edecek, karşılayacak mahremi olan bir kimse olmaması veya bunların alâkasızlığı halinde kadın elbetteki tesettür dahilinde meşru imkânlarla evinden çıkarak ihtiyaçlarını temin edebilir. Kocası bulunan kadın ise efendisinden izinsiz evinden çıkmaz ve bir tarafa gidemez.

Bir kadının efendisinden izinsiz bir yere gitmesi, izinli de olsa gittiği yerden geç gelmesi, erkeğine ağırlık ve nefret verir. Bu işin birkaç defası koca tarafından muaf tutulursa da çok kere af edilmeyerek geçimsizliğe yol açar. Hele koca tarafından ihtar edildiği halde kadının dinlemeyerek gitmesi, efendisine karşı saygısız ve itaatsizliğinden dolayı da bütün bütün huzursuzluğa sebep olur. Böyle olan kadınlar hakkında Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurmuşlardır:

"Hangi kadın, kocasının izni olmaksızın evinden çıkarsa, evine dönünceye, yahut kocası kendisinden razı oluncaya kadar Allah Teâlâ'nın gazabı içinde kalmış olur."(3)

İbni Ömer (ra)'den mervi bir hadis-i şerifte de:

"Kocanın karısı üzerindeki hakkı: (Kocasından izinsiz evden çıkmamasıdır. Eğer çıkarsa, kocası zâlim ve âsi bir kimse olsa dahi, eve dönünceye yahut tövbe edinceye kadar Cenab-ı Allah ve gazap melekleri ona lanet ederler)." buyrulmuştur. (4)

Nimetü'l-İslâm kitabında: "(Bir kadın kocasından izinsiz yabancıları ziyarete, düğün ve derneklere gidemez, hatta ziyaret gününün haricinde ebeveyninin bile velimesine kocasından izinsiz gidemez. Kadın ebe veya gâsile (ölü yıkayıcı) olsa dahi kocasından izinsiz gidemez. (Velev ki para almaması lazım gelse bile)." diye mezkurdur. (5)

İşte onun için her kadın idrak ve anlayış gösterip, bu hususlara çok dikkat ederek riayet etmelidir. Ancak şu hususlar müstesnadır.

1. Bir kadın yanında mahremlerinden biri (oğlu, oğlan kardeşi) bulunmak şartiyle Hac farizasını eda için sefere azimet edebilir, velevki kocası razı olmasın. Çünkü koca hakkı, farzı ayn üzerine tekaddüm edemez.

2. Bir kadın babası müzmin veya maraz-ı mevt ile ağır hasta olup da bakacak kimsesi bulunmadığı takdirde, kocasının izni olmasa bile gidip bakabilir. Velevki babası gayri müslim olsun. Şu kadar var ki, gaybubeti müddetinde nafakası kocası üzerine lâzım gel mez.(6)

3. Bir kadın hacete mebni mes'eleleri öğrenmek için kocası tâlim edemediği takdirde, ilim meclisine tesettür dahilinde gidebilir.(7)

Kadın, İslamı tebliğ etmek için de olsa kocasından izin almadan gitmemelidir.

Kaynaklar:

(1) Ahzap, 33/33.
(2) Buhari, Müslim. Et-Taç: 2/851.
(3) Hatip, Muhtarul, S. 50.
(4) Tayalisî Müh. Ehadis, S. : 67.
(5) Nimetü'l-İslam, s.76.
(6) Istılahatı Fıkhiyye: 2/174.
(7) Nimetü'l-İslâm.

(Osman Karabulut, İSLÂMDA EVLiLiK ve MAHREMİYETLERİ, 8. Baskı, s. 298-300)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet