Sad harfi altında sin harfi varsa, sad ile okumak caiz midir?

- Araf suresinin 69 ayetinde, sad harfinin altında sin harfi var. Sin şeklinde okumak için midir?
- Sad ile okumak caiz midir? 

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetin meali şöyledir:

(Hud Peygamber kavmine hitaben dedi ki): "Sizi uyarması için sizden birine Rabbinizden bir tebliğ gelmesine mi şaştınız? Allah’ın sizi Nuh kavminden sonra onların yerine geçirdiği ve yaratılışta size daha bir genişlik verdiğini / sizi onlardan üstün kıldığını hatırlayın. O halde Allah’ın nimetlerini hatırlayın ki, kurtuluşa eresiniz." (Araf, 7/69)

Ayette geçen “Bastaten” kelimensin aslı sin ile “bestaten”dir. Ve genişlik anlamındadır.

Bakara Suresinin 245. ayetinde de benzer kelime kullanılmıştır. Bu ayette geçen kelimenin aslı, sin ile “Yebsutu”dur. Genişletmek, bollaştırmak anlamına gelir. Nitekim Allah’ın “Bâsıt” ismi de aynı kökten gelen ve sin ile yazılan bir kelimedir. Yine aynı kelime (Yebsutu) Rad Suresinin 26. ayetinde sad ile değil, sin ile yazılmıştır.

Hz. Osman (ra)’ın resmi Kur’an hattının çok hikmetleri vardır. Bunu yalnız sayısal mucizenin bir parçası olarak göstermek, isabetli olmayabilir. Çünkü bütün Kur’an’ı, tek bir sisteme indirgemek, mevcut realitelere ters olduğu gibi, Kur’an’a yansıyan Allah’ın sonsuz ilmini sınırlandırmak anlamına da gelebilir ve yanlış olur. Kaldı ki, Bakara suresinin başındaki şifreli bir “sad” harfi de yoktur.

Bakara Suresinin 247. ayetinde aynı kelime kullanılmış, ancak orada normal sin harfiyle “bestaten” şeklinde yazılmıştır.

Başında “sad” harfinin bulunduğu Araf suresinde aynı kelimenin “sad” harfiyle, Bakara suresinde ise, aslına uygun olarak sin harfiyle yazılması, sayısal mucizenin göz önünde bulundurulduğu ve Kur’an hattının yazılımının tevkifî olduğunu da gösterir. Ancak, bunu bütün Kur’an’a teşmil etmek yerine, ilgili suresinin kendi dizaynı içerisinde değerlendirmek daha isabetli olur.

Soruda söz konusu edilen kelimenin sad harfiyle yazılmasının hikmetlerinden biri de bu harfin geçtiği yerlerdeki tekrar sayısı ile içinde bulunduğu kelimenin harflerinin ebced değeri arasında güzel bir ilişki, bir tevafuktur. Bu tevafuk Kur’an’ın sonsuz bir ilimden geldiğinin göstergesidir. Bununla ilgili iki misal göstereceğiz:

a. Sin orijinli olup da sad ile yazılan “bastaten” kelimesinin geçtiği Araf suresinin 69. ayeti, başında şifre bulunan sureler sistemine göre 555. ayettir. Tenvin ve dört harfiyle beraber, bu kelimenin ebced değeri de 555’dir. Eğer bu kelime sinle yazılsaydı, bu sayı 525 olurdu ve tevafuk bozulurdu.

b. Araf Suresinin 144. ayetinde geçen “Ey Musa! Ben insanlar arasından -risaletlerim ve mesajlarıma muhatap olarak- seni seçtim.” mealindeki ifadede “seçtim” fiilinin Arapça karşılığı olan “Istafeytu” fiili, birinci tekil şahsa ait olup, Allah’ı ifade etmektedir. Bilindiği üzere “Allah” ism-i celilin ebced değeri, 66’dır. Bu kelimede yer alan “Sad” harfinin buradaki tekrar sayısı da 66’dır.

c. Yine Surenin 160. ayetinde Hz. Musa (as)’a hitaben “Asanla taşa vur...” mealindeki cümlede yer alan “asanla” kelimesinin Arapçası “Bİ-ASA-Ke” şeklindedir. Buradaki sad harfinin tekrar sayısı, 72’dir. SAD herfinden önceki “bâ” ve “ayin” harflerinin ebced değeri de 72’dir. Bu tevafuk da Kur’an hattının mucizeli olduğunu göstermektedir.

Nitekim, bir çok alim, Kur’an’ın yazılışında Hz. Osman (ra) devrinde yazılan Kur’anın resmî hattına riayet etmenin vacip olduğunu söylemiştir.

İşte hem resmi yazım kurallarına riayet etmek, hem de kelimeyi doğru okumak için bu kelime “sad” ile yazılmış, fakat altında küçük bir şekilde sin harfi yazılarak aslına işaret edilmiştir. Genellikle, Mushaflarda, küçük sin harfinin yanında Arapça: “bu, sin olarak okunur” diye de yazılıdır. Bu kural daha başka harfler için de söz konusudur.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Kur'an-ı Kerim'in yazılması, toplanması ve kitap haline getirilmesi konusunda bilgi verir misiniz?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet