İman ettiği halde, zorlamadan dolayı küfrü gerektiren bir söz söyleyen kişi kâfir olur mu?

Küfür ve dinden dönmek üzere ölüm tehdidiyle zorlanan kimse, küfrü gerektiren sözü söylememek için ölüme sabrederse, ulemânın icmâıyla azimet ile amel ettiğinden dolayı büyük mükâfatı vardır. Ama kalbi imana yatkın olduğu halde, tehdidin etkisi altında kalarak dinden dönmeyi ve küfrü gerektiren sözü söylerse kâfir olmaz.

Peygamber (asm)'in zamanında, Müseylemetü'l-Kezzab'ın casusları tarafından iki sahâbî esir alınıp Müseyleme'ye götürüldüler. Müseyleme onlardan birisine dedi ki:
- Muhammed'in Allah'ın Resulü olduğuna inanır mısın?
- Evet.
- Ben Müseyleme'nin Allah'ın Resulü olduğuna da inanır mısın?
- Evet.
Bunun üzerine Müseyleme onu salıverdi.

Sonra ikincisine dedi ki:
- Muhammed'in Allah'ın Resulü olduğuna inanır mısın?
- Evet.
- Ben Müseyleme'nin Allah'ın Resulü olduğuna da inanır mısın?
- Sağırım kulaklarım işitmez, dedi. Bunun üzerine onu alıp boynundan vurdurup öldürttü. Sonra ölümden kurtulan sahâbî Peygamber'e (asm) giderek:
- Helak oldum, dedi.
- Seni helak eden nedir?
Sahabe durumu anlattı. Bunun üzerine Resûlüllah (asm):

 "Senin arkadaşın azimet ile amel etti, sen de şimdi içinde bulunduğun ruhsat ile amel ettin." buyurdu.

Sahabi de; "Senin Allah'ın Resulü olduğuna kalben inanır ve tasdik ederim." dedi.

Ölümden başka bir şey ile tehdid edilen kimse, İbni Sehnûn'un Irak ehlinden nakil ettiğine göre, el ve ayak kesmek veya ölüme vesile olabilecek işkence ile tehdit edilirse, yapılması caiz olmayan şeyi yapabilir ve mesul değildir. Nehâî ve Mâlik, "zincire vurmak ve hapis ile tehdit etmek de zorlama sayılır" derler. Bu gibi şartlar altında kalan kimse yaptığından sorumlu sayılmaz. (bk. Kurtubî, 10/188-190)

İmam Muhammed bu hususta şöyle diyor:

"Bir kimse küfrü gerektiren sözü söylemediği takdirde mal v.s. gibi şeylerinin alınacağı ile tehdid edilirse, kalbi İmâna yatkın olduğu halde küfür gerektiren sözleri söylerse küfrüyle hükmedilmez."

(Halil Günenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar)