İslamiyet'te iki zihinsel engelli evlenebilir mi?

- İslamiyet'te ağır derecede zihinsel yetersizliği olan iki kişinin evlenmesinin hükmü nedir?
- Zihinsel özürlü kimsenin nikahı geçerli olur mu?

Değerli kardeşimiz,

Fıkıh kaynaklarında bildirildiğine göre, sadece eşlerden birisinin ölümcül bir hastalığı varsa, bu durum evlenmeye engeldir. Kuşkusuz, ağır zihinsel hastaların da şehevi duyguları vardır ve bunun suistimal edilmesi söz konusu olabilir. Bunların evlenmelerinin tamamen yasaklanmamasının sebebi bu husus olabilir.

Bununla beraber, Hanefî mezhebine göre, velisiz, kendi kendine evlenen eşlerin tam bir ehliyete sahip olmaları gerekir. Bu da akıl-baliğ ve hür olmak anlamına gelir. Fakat eşlerin reşit (tam akıllı) olması gerekmez. Hanefî ve Malikîlere göre, bir delinin evlenmesinin caiz olması, ancak velilerin caiz görmesine bağlıdır. (bk. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 7/84-85).

Şafii ve Hanbelîlere göre reşit olmayan kimsenin bir velinin izni olmadan evlenmesi caiz değildir.(bk. a.g.e). Reşit olmayan; aklî dengesi bakımından mükemmel olmayan, fakat yine de deli sayılmayan, malı israf edip yersiz yerlere savuran kimse demektir. Buna göre, ağır zihinsel özürlünün evlenmemesi gerekir. Ancak veliler onları himayelerine alıp, fıtrî duygularını tatmin etmelerine imkân verirlerse olabilir.

Bu açıklamalardan şu sonucu çıkarabiliriz:

Ağır zihinsel özürlü / mecnun / deli kimselerin velilerinin izni olmadan evlenmeleri caiz değildir; ancak velilerin izniyle olursa caiz olur. Çünkü bu takdirde veliler tarafından himaye edilen ve insani / şehevi duygularını tatmin eden kimselerin oluşturduğu bir tablo söz konusudur.

Ancak unutulmamalıdır ki, caiz olması mutlaka yapılması gerekir anlamına gelmez.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet