Allah'ın haftanın günlerinde neler yarattığını açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Evet bu konuda hadisler vardır. Hz. Ebu Hüreyre anlatıyor: Hz. Peygamber(a.s.m) elimden tuttu ve şöyle buyurdu:

"Allah, toprağı cumartesi yarattı. O toprakta da dağları pazar günü yarattı. Ağaçları ise pazartesi günü yarattı. Mekruhu salı günü yarattı. Nuru da çarşamba günü yarattı. Hayvanları orada perşembe günü yaydı. Âdem'i de cuma ikindiden sonra, yaratıkların sonunda, cuma saatlerinden son bir saatinde -ikindi ile gece arasında- yarattı.” (Müslim, Sıfatu'l-Münafıkin 1, -27-; Müsned, 2/327)

İmam Münavi, hadiste geçen ve toprak diye tercüme edilen türbe kelimesi ile arzın / yeryüzünün kastedildiğini söyler.

Dikkat edersek, eşyanın yaratılışında mantıki bir tedric vardır. Sırayla toprak, dağlar, bitkiler, hayvanlar ve en son olarak da insan yaratılmıştır. Burada asıl hedefin, yani kainatı yaratmaktan maksadın insan olduğu görülmektedir. (Prof. Dr. İbrahim Canan, Kütüb-ü Sitte, 6/383)

Bu hadiste geçen günler, bizim bildiğimiz haftanın günleri manasında değerlendirmek mümkün değildir. Çünkü bazı yönlerden kapalılık ve problem mevcuttur:

Bu problemi ayetin hakemliğinde çözmek zorundayız. Önce ilgili ayetlerin mealini verelim:

“De ki: Siz gerçekten yeryüzünü iki günde yaratan Allah’ın bir tek ilah olduğunu inkâr edip de ona ortaklar mı koşuyorsunuz? Halbuki, bütün bu işleri yapan Rabbu’l-âlemîndir.

O, yerin üstünde sabit, koca dağlar yarattı. Oraya bereketli kıldı. Orada ihtiyaçlarını arayıp soranlar için gıdalarını tam dört günde takdir edip düzenledi.

Sonra  iradesi, bir duman / bir gaz halinde bulunan göğe yöneldi. Ona ve yere: 'İsteyerek de olsa, istemeyerek de olsa emrime gelin!' diye buyurdu. Onlar da: 'İsteyerek geldik.' dediler.

Derken onları, iki günde, gökleri yedi kat olarak şekillendirdi ve her bir göğe kendisine ait işini vahyetti. Biz, dünya semasını kandillerle, yıldızlarla süsledik, bozulup yıkılmaktan koruduk.

İşte bu, kudreti her şeyin üstünde olan, her şeyi bilen Allah’ın takdiridir.” (Fussilet, 41/9-12)

Bazı alimlere göre, ayette söz konusu edilen günlerden maksat, bildiğimiz günler değildir. Çünkü günlerin oluşması, ancak göklerin ve yerin yaratılmasından sonra söz konusu olabilir. Dünya ve güneş olmadan önce, bildiğimiz günlerden nasıl bahsedilebilir? 

O halde “yeryüzünü iki günde yaratmak”tan maksat, günlerimizden farklı, başka günlerdir. Allah’ın daha önce yarattığı ve bir günü bin yılımız kadar olan gök cisimlerinin hareketiyle oluşan günler veya devirler olabilir. 

Bizim konumuz bu ayetin açıklaması olmadığından, onun üzerinde fazla durmayacağız. Hadisin kapalılığını birkaç madde halinde anlamaya çalışacağız:

- Bu hadisteki zahiri ifadeler, Kur’an ayetlerinin ifadeleriyle çelişmektedir. Bu durum, hadisin gücünü kıran bir unsurdur.

- Söz konusu hadisin genel muhtevası, İsrailiyat kaynaklı olabilir. (bk. İ. Canan, a.e. 5//353)

Nitekim Kitab-ı Mukaddes’te, yaratılış öyküsü buna benzer bir sıralamayla anlatılmış ve “Allah yaptığı işi yedinci günde bitirdi. Ve yaptığı bütün işten yedinci günde istirahat etti.” (Tekvin, 1/31;  2/2) şeklindeki görüşe yer verilmiştir.

Buna göre, hadiste Yahudilerin Allah için “istirahat günü olarak ilan ettiği cumartesi günü” kaldırılmakla kalmamış, yaratılışın ilk günü olarak kabul edilmiştir. Ayrıca onlara göre yaratılış öyküsünün ilk gününün pazar günü olduğu hususu da yanlış olduğuna işaret edilmiştir. 

Bu noktalar da göz önüne alınırsa, söz konusu İsrailli sıralamayı değiştirerek onları tekzip etme ihtimalini akla getirmektedir.

- Bununla beraber, Hz. Peygamber (a.s.m), yaratılış safhalarından her birini bir gün olarak ifade etmiş olabilir, bu devirlerin -alem-i manadaki isimlerinin- haftanın isimleriyle özdeş olduğundan, anlaşılmayı kolaylaştırmak için onları  kullanmış olabilir...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet