Resulullah'ın Hz. Zübeyr'i katleden kişinin cehennem ehli olacağını bildirdiği, bu sebeple Hz. Zübeyr'i katlettiğini söylemeye gelen o kişiyi Hz. Ali'nin kovduğu ve cehennemlik olduğunu söylediği doğru mudur?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Züber (ra), hicretin 36. yılı Receb ayında, Cemel vakasında, savaşmayı bırakıp dönerken, Amr b. Cürmuz et-Temimî tarafından -sinsice- öldürüldü. Onu öldüren bu kişi, Hz. Ail (ra)’den -bir “aferin!” almak niyetiyle- gelip kendisine bunu söyleyince, Hz. Ali kendisini ateşle / cehennemle müjdeledi. (bk. İbn Hacer, -Menakıbu’Zubeyr b. El-Aavam-7/82)

Ahmed b. Hanbel bu “bu adamı cehennemle müjdelemeyi” Hz. Ali’inin sözü (mevkuf hadis) olarak aktarmıştır. (bk. el-Müsned, 1/89,102, 103)

El-Hakim de Hz. Ali (ra)’in Hz. Zübeyr (ra)’in katilini cehennemle müjdelediğine dair rivayetlere yer vermiş(el-Müstedrek, 3/367), Zehebî de bu rivayetlerin sahih olduğunu teyit etmiştir(et-Telhîs-Müstedrek’le birlikte-a.g.y).

Bu konuda şunları söylemek mümkündür: İman şartları değişmez. O zamanda bunlar şarttı, bu zamanda da bunlar şarttır. Bazı hadislerde yer alan farklılıklar, imanla alakalı olmayıp sadece amelle ilgilidir.

Kişi, katil gibi en büyük bir günahı dahi işlese bununla kâfir olmayacağı hususu, ehlisünnetin ittifak ettiği bir husustur.  Hz. Zubeyr’in katili de -eğer başka sebeplerden dolayı kâfir olmadıysa- bu cinayetten ötürü kâfir olmamıştır.

O halde bu rivayetleri ehlisünnet itikadı doğrultusunda anlamak için iki noktaya dikkat etmek gerekir.

Birincisi: Hz. Zubeyr (ra)’in katilinin cehenneme girmesi, kâfir olduğu için değil, katil olduğu için söz konusudur.  Bu durumda, bu adam cezasını çektikten sonra cehennemden çıkıp cennete girecektir. İlgili hadis rivayetlerinde bu kişinin kâfir ölüp ebedî cehennemde kalacağına dair herhangi bir ifadeye rastlayamadık.

İkincisi:  Eğer bu adam ebedî cehennemde kalacağına dair bir rivayet söz konusu olursa, bu takdirde bu adamın  cehennemde ebedî kalması bu cinayetten ötürü değil, onu küfre sokmuş başka bir sebepten dolayıdır. Yani bu takdirde, Hz. Ali (ra)’in edindiği bilgi, Hz. Zübeyr (ra)’i öldüren kişinin bir sebepten dolayı küfre gireceği yönünde olmuştur. Böyle bir rivayeti göremediğimizi tekrar ifade edip bu konuyu noktalayalım.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet