Üç talakla boşanan kadınla tekrar evlenilir mi?

- Bakara Suresi 230. ayetindeki "üç talakla boşanan kadınla tekrar evlenme" hususunu açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

"Eğer koca, eşini ikinci talaktan sonra üçüncü defa boşarsa, artık başka bir kocaya varıp ondan boşanmadıkça, o kadın ilk kocasına helal olmaz. Ama bu ikinci kocası kendi rızasıyla onu boşar ve kadın ile ilk kocası Allah’ın koyduğu evlilik hukukunu yerine getireceklerine inanırlarsa, nikâhla bir araya gelmelerinde bir günah yoktur. İşte bunlar Allah’ın belirlediği hudutlardır ki bilmek isteyenler için o bunları beyan buyurmaktadır." (Bakara, 2/230)

İslam dinine göre, bir erkek hanımını üç talak ile boşarsa, bu insanın tekrar hanımıyla beraber olması belirli şartlara bağlıdır. Bu şart ise, kadının başka birisi ile evlenip normal bir şekilde boşanmaları veya kocanın ölmesi sonucu eski kocasına varabilir.

İslam'ın her hükmünde sonsuz hikmetler olduğu gibi, bu hükmün hikmeti de sonsuz denecek kadar çoktur. Bir hikmeti şu olmak gerektir ki, insanlar boşamaya ve üç talak ile hanımlarını dışarıda bırakmaya kolay kolay yeltenip, karar vermesinler diye bu kanun konulmuştur. Yani bir erkek hanımına normal bir şeyden dolayı kızıp hemen “seni boşadım” demesin diye bu hüküm konmuş olabilir. Adam anlayacak ki, bu hanımı boşadım mı, o zaman sonucuna katlanmam gerekir.

Ayrıca bu durumda "hulle" dediğimiz, boşanmış bir hanımı anlaşma ile alıp, tekrar boşama da caiz değildir. Peygamberimiz (sav) bu gibi insanları lanetlemiştir.

Bir kimse karısını üç talâk ile boşadıktan sonra pişman olup tekrar onu almak ister, fakat üç talâk ile boşadığı için başka bir kocaya varmadan onunla evlenmek caiz olmadığından hülle -kısa bir zamanda boşamak şartıyla bir diğeriyle evlenme- usulüne başvurur, böyle bir şeyin İslâm'da yeri var mıdır?

"Hülle" denilen usulün İslâm dininde yeri yoktur. Bu usûlü tatbik eden de ettiren de melundur. Peygamber (sav) şöyle buyuruyor:

"Allah helal kılıcı -muvakkat koca- ve kendisi için hülle yapılan -eski koca- kimselere lanet etmiştir."(1).

Peygamber (sav) ile sahabe arasında şöyle bir muhavere cereyan etti:

Peygamber (sav):  Emanet tekeyi size haber vereyim mi?

Sahabeler: Evet.

Peygamber (sav): helal kılıcı kimsedir. Allah hem helal kılıcı, hem kendisi için helal kılınan kimselere lanet etmiştir.(2).

İbn Mesud'dan da şöyle rivayet edilmiştir: Peygamber (sav) helal kılıcı ve kendisi için helal kılınan kimselere lanet etmiştir. İslâm dini hülle meselesini lanetlediği halde bazı din düşmanları İslâm'ı lekelemek için ona mal etmek isterler. Yüce dinimize göre bir kimse zevcesini üç talâk ile boşarsa tekrar onunla evlenemez. Ancak boşanan kadın normal olarak başka bir kimse ile evlenir, ikinci kocası da ya vefat eder veya anlaşmazlık neticesinde birbirinden normal usule göre ayrılırlarsa, eski kocasıyla anlaşma sağladıkları takdirde, birbiriyle yeniden evlenebilirler. Fakat Allah'ın ve Resûlüllah'ın lanetlediği hülle usulünde olduğu gibi pazarlık yoluyla bu işi yapmak caiz değildir. Kur'ân-ı Kerîm şöyle buyuruyor:

"(Üç talâk ile) boşamış ise başka bir koca ile evlenmeden kendisi için helal olmaz..."(3).

Dipnotlar:

1. Müsned Ahmed bin Hanbel.
2. İbn Mâce.
3. Bakara, 2/230.

(Halil Gönenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar, s. 132)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet