Hz. Süleyman ve Belkıs kıssadan hissemiz nelerdir?

- Neml Suresi 17-44. ayetlerdeki, Hz. Süleyman ve Belkıs ile ilgili kıssadan çıkarmamız gereken dersler nelerdir?

Değerli kardeşimiz,

Bu ayetlerin hepsini yorumlayıp açıklamak, uzun bir makaleye, belki de bir kitaba ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple, burada konunun önemli gördüğümüz bazı noktalarına işaret etmekle yetineceğiz: Bu ayetlerde; 

- İlmin faziletine, âlimin faziletine, ilmin Allah’a şükretmeyi gerektiren büyük bir nimet olduğuna işaret edilmiştir.(bk. ayet: 15)

- En büyük mirasın ilim olduğu, ilmin ise, hem dinî kimlikli, hem de dünyevî kimlikli olduğuna işaret edilmiştir. Kuş dilini öğrenmenin önemine işaret edilmiş olması, ilmin dinî olmayanın da çok önemli olduğuna vurgu yapıldığı söylenebilir. Ayrıca, “kuş dili” penceresinden yabancı dili öğrenmenin önemini algılamak mümkündür.(bk. ayet: 16)

- Devletler için ordunun, gerektiği zaman kullanılmak üzere, askerî gücün önemine işaret edilmiştir.(bk. ayet: 17)

- Hak dinlerin ortak adı olan İslam’a göre, “Bir tek insanı haksız yere öldürmek bütün insanları öldürmek gibidir.” Burada vurgulandığı üzere (bk. ayet: 18), bir karıncaya bile bilerek ayak basmaya izin vermeyen ilahi vahyin, kâinatın en mükerrem varlığı olan insanların hak-hukukunu göz ardı etmesi beklenebilir mi?

Bu ayette, aynı zamanda, karıncaların cumhuriyet halinde kurumsallaştıklarına, emirlik-memurluk görevlerinin belli olduğuna, emîrlerine itaat ettiklerine vurgu yapılmış olmakla, insanlara bundan ders çıkarmaları için bir sinyal gönderilmiştir. Evet, “Karıncayı emîrsiz, arıyı Yasupsuz bırakmayan Rabbimiz, insanlık camiasını hiç peygambersiz, öndersiz, rehbersiz bırakır mı?” Özellikle, en son din olan İslam gibi medeniyet kurmuş bir dinin “fıtraten medenî olarak yaratılmış” insanların, bir devlet nizamı içerisinde olmaksızın başı bozuk bir göçebe hayatı yaşamalarına izin vermesi düşünülemez. Allah’a muhalif olmayan bütün işlerde “emîr” ve amirlerin emirlerine itaat etmenin zorunlu olduğu dersini de öğreniyoruz, karıncalardan...

- Verilen bir haberin tahkik edilmesinin, doğruluğunun araştırılmasının önemine, kuşların dilinin öğrenilebileceğine, onların vasıtasıyla istihbarî bilgilerin alınabileceğine de işaret edilmiştir.

Yine Hüdhüd’ün Allah’ı, -kendi ihtisas sahası olan yerin gizli derinliklerinden su bulup çıkarmak olan- mesleğine uygun olarak; “göklerde ve yerdeki gizlilikleri bilen” olarak vasıflandırması, ihtisaslaşmanın önemine yapılan önemli bir vurgudur.

- Devlette, cemaatte,  istişare mekanizmasının ne kadar önemli olduğuna işaret edilmiştir.(ayet:32-35)

- Hz. Süleyman (a.s)'ın, Belkıs'ın tahtını yanına celbetmek istemesi üzerine, vezirlerinden celp ilmini bilen bir âlimin hünerini beyan eden,

"Kitaptan (Allah tarafından kendisine verilmiş) bir ilmi olan kimse, 'Gözünü açıp kapamadan ben onu (Belkıs'ın tahtını) sana getiririm.' dedi. Süleyman onu yanı başına yerleşmiş olarak görünce: 'Bu şükür mü edeceğim, yoksa nankörlük mü edeceğim diye, beni sınamak üzere Rabbimin (gösterdiği) lütfundandır.' dedi." (Neml, 27/40)

ayeti, uzak mesafelerden varlıkların aynısını veya tıpkısını getirmenin mümkün olduğuna işaret etmektedir.(bk. Sözler, 267; ayrıca bk. İşârât, 311-312). 

Eğer Hz. Süleyman (a.s)'ın ismet lisanı ile istediği hususları, insanlar kabiliyet ve istidat dili ile Allah'tan isteyip, O'nun kâinattaki cârî olan kanunlarına riâyet etseler, dünya onlar için bir şehir hükmüne geçebilir. En uzak mesafelerden seslerin ve sûretlerin celbedilebileceğine haşmetle işâret eden Kur'an, mânen diyor ki: Ey devletleri yönetenler! Ülkelerinizi tam adaletli bir şekilde yönetmek istiyorsanız; Hz. Süleyman (a.s) gibi, ülkenizin, hatta yeryüzünün her tarafını görüp anlamaya çalışınız. Yeryüzünün halifesi olarak yaratılan insanoğlunun buna kabiliyeti vardır. Dünyayı her taraftan seyredilebilen bir bahçeye çeviriniz.

"Yeryüzünü size boyun eğdiren odur. Şu halde yerin omuzlarında (üzerinde) dolaşın ve Allah'ın rızkından yiyin. Dönüş ancak onadır." (Mülk, 67/15)

ayetindeki Allah'ın fermanını dinleyiniz. (bk. Sözler, 267-268)

İlave bilgi için tıklayınız:  

- NEML SURESİ.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet