Kırdığın yerden kırılırsın sözü doğru mu?

- Kırdığın yerden kırılırsın diye bir söz dolaşıyor, bu konuda bir ayet veya hadis var mı?
- Bazı yerlerde “Evlâ leke fe evlâ” ifadesinin “Bir gün kırdığın yerden kırılacaksın.” anlamına geldiği yazılıyor, doğru mu?

Değerli kardeşimiz,

Sorudaki sözün kime ait olduğunu tespit edemedik. Fakat bunun söz konusu ayetle hiçbir ilgisi yoktur. Arapçada “Evla” ne kırmak ne de kırdığın gibi kırılmak” anlamına gelmez.

İlgili ayetlerin meali şöyledir: 

“O kâfir kişi ne dini doğrular ne de namaz kılardı. Tam tersine dini yalanlar ve onun gereklerinden yüz çevirirdi. Üstelik yaptığıyla övünerek çalımlı çalımlı dostlarının yanına giderdi. Yazıklar olsun sana! Helâk olasın! Sonra (yine) yazıklar olsun sana! Helak olasın!” (Kıyamet, 75/31-35)

Baktığımız birçok tefsirin hiçbirinde sorudaki gibi “Bir gün kırdığın yerden kırılacaksın.” şeklindeki bir manaya rastlayamadık.

Bilakis kaynaklarda: “Evla leke” ifadesi, “Sana yazıklar olsun! Başına musibetler, hoşlanmadığın her türlü kötülük gelsin!” şeklinde açıklanmıştır. (Misal olarak bk. Taberi, Maverdi, Zeccac, Razi, Beyzavi, Kurtubi, Semarkanedi, İbn Aşur, ilgili yer)

Bu konuda gelen bazı rivayetlerde şu bilgiler vardır:

"Bir gün Hz. Peygamber (asm), Ebu Cehil’in elbisesini (yakasından) alıp çekmiş ve Araplarda yaygın olan 'Evla leke fe evla… hoşuna gitmeyen her türlü kötülük senin başına gelsin!' bedduasını okumuştu. Ebu Cehil 'Bunu bana karşı ne sen ne de Rabbin yapabilir. Ben Mekke’nin şu iki dağı arasında yaşayan herkesten daha güçlü ve daha izzetliyim.' diye cevap vermiş. Bunun üzerine, iki defa tekrar edilen ilgili ayet nazil olmuş ve Bedir savaşında bu beddua tahakkuk etmiştir." (Misal. bk. Taberi, ilgili yer)

Ancak "Kırdığın yerden kırılırsın." manasına yakın senedi zayıf olan şöyle bir hadis-i şerif vardır:

"Kınamayınız, kınadığınız şey başınıza gelmedikçe ölmezsiniz." (Tirmizi, Kıyamet, 53, no: 2507; Beyhaki, Şuabu'l-İman, 5/315, no: 2778; bk. Keşfu'l-Hafa, 2/265)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet