İslam akıl dini mi?

- Kimi hocalar da "İslam akıl dinidir." diyorlar... Ne demek bu? Sanırım akılcı bunlar...

…

Eskiden bir adam tanımıştım... Kariyer sahibi bir bilim insanıydı... Dini reddetmiyordu, fakat kendine özgü bir din anlayışı geliştirmişti...

Hocaların gibi bu adam da “İslam akıl dinidir.” diyor, aklına uyanı kabul ediyor, uymayanı reddediyordu...

“Belagat, muhataba göre hitaptır.” diye düşünerek onu daha iyi anlamak istedim... Niçin böyle düşündüğünü sordum, anlattı... Sonuna kadar sabırla dinledim...

“Bilmem farkında mısın, sen Mutezile adlı bir ekolün temel tezini savunuyorsun.” dedim.

“Mutezile mi? Kimdir o? Tanımam etmem.” dedi.

Kısaca anlattım... “Nakil yerine aklı egemen kılan sapkın bir ekoldür, akılcıdır... Felsefedeki rasyonalizm akımına benzer.” dedim.

“Haksız da sayılmazlar... İslam için akıl o kadar önemli ki, akıldan yoksun olanlar sorumlu tutulmuyor... İslam akıl dini değil mi yani?” dedi.

“Hem evet, hem hayır.” dedim...

“Hayır, çünkü İslam vahiy dinidir, vahye dayanır... Evet, çünkü Kur’an ne söylemişse akla uygundur, fakat akıl kendi başına ona yetişemez, vahyin aydınlatıcı nuruna muhtaçtır...”

“Bu sözün hangi anlamda kullanıldığı son derecede önemli... ‘İslam akıl dinidir.’ sözü ‘aklın buldukları dinin verileri olabilir’ manasına kullanılırsa, yanlış...”

“Üstelik akıl yok, akıllar vardır... Her akıl da başka şeyler bulabilir, nitekim buluyor...”

“Kendi aklıyla bulduğunu sarsılmaz gerçek sanmak zihinsel bir sapmadır...”

“Bir alettir akıl, anlamaya yarar... İmanın yeri başka... İnsanın kalbidir imanın mahalli... Aklın verilerini kullanır kuşkusuz, ama onunla sınırlı değildir...”

“Kalbin kendi sezgileri vardır... Bazen birden kavrar gerçeği... İnsan, aklıyla bilir, ölçer, tartar, muhakeme eder, kalbiyle de inanır ya da inanmaz...”

“Aynı bilgileri alan iki insandan biri iman ederken öteki inanmayabiliyor...”